Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Prawojakomit
tobyćjednakoncepcja,czyraczejwiele;jakieznaczeniepowinnobyćnada-
wanepojęciukulturywkonstruowaniuporządkuprawnego,czykultura
powinnabyćtraktowanajakproces,nczasownik”
,czyteż–zgodnieztym,
jakwedługRichardaWilsonakulturępostrzegająrelatywiści–nrzeczownik”
,
rzecz,nieproces
12
(1997:9);iwreszcie,czystosowanieprawawywołuje
konflikt,czyjestjegowyrazem,ajeślitak,togdzieleżyjegoźródło;jakie
elementyrzeczywistościspołecznejmożnawskazaćjakoźródłakonfliktu
pomiędzyprawemstanowionymizwyczajowymprawemtubylczym.
Naświecieżyjątysiąceludówtubylczychimożnazałożyć,żeniemal
każdyznichposiadawłasnepraktykiprawne.WsamejKolumbiijestponad
stogruptubylczych,wBrazylii–ponaddwieście.Wzwiązkuztymwramach
jednejksiążkiniejestoczywiściemożliwedokonanieanalizyrelacjipomiędzy
prawemstanowionymaprawemzwyczajowymkażdejrdzennejspołeczności,
nawetjeśliskupimysiętylkonaAmeryceŁacińskiej.Dlazilustrowaniapro-
blemów,którezamierzamprzedstawić,niemateżtakiejpotrzeby.Zgodnie
zprzyjętąprzezemnieperspektywąbadawcząistotnejestbowiemwska-
zanienatezjawiskaiprocesy,którepotencjalniemogązajśćizachodząna
stykuprawazwyczajowegoistanowionego,pojawiającsięwpewnegotypu
okolicznościachiwokreślonymkontekście.Wskazująonem.in.nakonflikt
pomiędzyprawamiindywidualnymiakolektywnymprawemdowłasnejkul-
tury.Przyznanieprawkolektywnychludomtubylczymnaareniemiędzy-
narodowej,jakiwposzczególnychpaństwach,któresięnatozdecydowały,
jestogromnymsukcesemtychludów,próbąnaprawieniawyrządzonychim
krzywd.DługielatadyskusjinadprojektemDeklaracjiprawludówtubylczych
doprowadziłyteżdoprzekonaniazdecydowanejwiększościsceptyków,że
nieistniejądającesięutrzymaćargumentynarzecztego,byprawakolek-
tywnemiałymiećnarody,aniemiałybyichposiadaćludytubylcze
13
.Jednak
wprzypadkunarodównieposiadającychstatusutubylczego,sytuacjaprawna
jestprostaijednoznaczna–jurysdykcja,którejpodlegajączłonkowietych
12
RichardWilsonuważa,żenwyglądanato,żekulturowirelatywiści,byichdoktrynabyła
spójna,podtrzymujądziewiętnastowiecznepojęciekulturyjakoodrębnejihomogenicznej,
jakoproduktuizolacjiijakopodstawywszystkichróżnicipodobieństwpomiędzyistotami
ludzkimi”(1997:9).
13
ZaprzyjęciemDeklaracjiprawludówtubylczychgłosowały144państwaczłonkowskie
ONZ.PrzeciwnejejprzyjęciubyłyjedynieStanyZjednoczone,Kanada,AustraliaiNowa
Zelandia.
978-83-7688-502-5
