Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
społeczeństwjestjurysdykcjąsądówkrajowychimiędzynarodowych,wy-
wodzącychsięnadodatekczasemztejsamej,zachodniejtradycjiprawnej.
Wprzypadkuludówtubylczychjurysdykcjantrybunałówtubylczych”(jestto
określenieumowne,niekoniecznieoznaczająceto,cowświeciezachodnim
rozumiesiępodpojęciemtrybunału)oznaczajurysdykcjęsetek,jeślinie
tysięcyinstytucjioradykalnieodmiennychtradycjachprawnych14.
Postawionąprzezemnieteządotyczącąkonfliktupomiędzyprawem
stanowionymaprawemzwyczajowymjesttwierdzenie,że–przynajmniej
wAmeryceŁacińskiej,którejobszarembędęsiętuprzedewszystkimzaj-
mować–brakjestregulacji,mechanizmówinarzędziskutecznieumożli-
wiającychunikaniedramatycznych,konfliktowychsytuacjiwynikającychze
współwystępowaniaiczęstowspółjurysdykcjiodmiennychsystemówprawa
natymsamymobszarze.Gdynarzędziatewniektórychokolicznościach
siępojawiają,częstoniesąjużwstaniezapobieckonfliktom.Tezaśmiesz-
cząsięwbardzoszerokimspektrumidotycząm.in.poważnychnaruszeń
podstawowychprawczłowieka.Interesującsięoddawnaproblememrela-
cjipomiędzyrelatywizmemiuniwersalizmemprawczłowiekawdebacie
antropologicznej,apoczęścitakżeprawnej
15
,zwróciłamuwagęrównież
naskutkiprzełożeniatejdebatynapraktykę.Zauważyłam,żeniektórzy
badacze,znającbezmiarkrzywddoznanychprzezludytubylcze,awszcze-
gólnościprzezIndian,wciążobecnywwielupaństwachrasizmidyskrymi-
nowanieautochtonów,powstrzymująsięodwypowiadaniaopiniinatemat
łamaniaprawczłowiekawobrębiespołecznościtubylczychbądźuznają,że
sąonesprawątychżespołeczności.Ponadto,jakpiszeRichardA.Wilson,
wlatach90.XXwiekunprawaczłowiekamogłybyćwidzianejakonajbar-
dziejzglobalizowanawartośćnaszychczasów”(1997:1),aantropologowie
14
Natemattego,ktoiwjakisposóbdokonujerozstrzygnięćprawnychwtubylczych
wspólnotach,będziejeszczemowawdalszejczęściksiążki.Oczywiścieniesposóbwymienić
wszystkichstrukturtubylczych,któresiętymzajmują.Mogątobyćwyznaczonejednostki,
grupy(np.alcaldías)lubcałezgromadzenia(np.asamblea).Czytelnikazainteresowanego
szczegółowymiopisamiindiańskichprocedurprawnychodsyłamdopublikacjidotyczących
wybranychkrajówlubkultur.Jakwyglądaprocespodejmowaniadecyzjiwkilkugrupach
indiańskichwKolumbii,przedstawiadokładnienp.RosembertArizaSantamaria(2010),
szczegółowyopisprocedurprawnychwśródspołecznościmajańskichwGwatemaliznajdziemy
uCarlosaOchoiGarcii(2002:195-221),ostrukturachwspólnotmeksykańskichIndianOtomi
dowiemysięm.in.z:OtomíesdelValle...1990;MarzalFuentes1968.
15Zobacznp.Krysińska-Kałużna1999.
978-83-7688-502-5
