Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
CzęśćI.Wiadomościwstępne
Oprzestępstwachikarachz1764r.Wychodzączgrunturacjonalistycz-
negoświatopoglądu,Beccariapostulowałuznanieformalnejrówności
wszystkichludziwobecprawa,atakżeoddzieleniepojęciaprzestępstwa
odpojęciagrzechu.Systemprawakarnegowinienmiećracjonalneuza-
sadnienie9.Uważałon,żeprzestępstwemmożebyćtylkozewnętrzne
zachowanieczłowieka.Karawinnabyćwymierzananietylezaczyny
grzeszne,ilezaczynyspołecznieszkodliwe10.Społecznąszkodliwość
Beccariatraktowałjakopostulatskierowanydoustawodawcy,któryza
przestępstwamiałuznawaćtylkoczynyszkodliwedlaspołeczeństwa.
Natomiastobywateliprzedsamowoląorganówstosującychprawomiała
chronićzasadanullumcrimen,nullapoenasinelege.Czynzabroniony
miałzostaćprecyzyjnieopisanywustawiekarnej.Dokładnieokreślona
miałabyćtakżekara.Beccariastałsięzatemprekursoremzarównofor-
malnej,jakiformalno-materialnejdefinicjiprzestępstwa.
KarawedługBeccariiwinnabyćnietylkooznaczonawustawie,lecz
takżewspółmiernadowagipopełnionegoprzestępstwaihumanitar-
na11.Beccariabyłprzeciwnikiemkarokaleczającychikwalifikowanych
postacikaryśmierci(połączonychzudręczeniemskazanego).Nienego-
wałnatomiastcałkowiciesamejkaryśmiercijakotakiej.Chociażuwa-
żałją,codozasady,zaszkodliwąibyłzdania,żeskuteczniemożnają
zastąpićdożywotnimpozbawieniemwolności,którewedługniegobyło
karąsurowsząodśmierci.Beccariabyłskłonnydopuścićjejstosowanie
wwyjątkowychwypadkach12.Dążeniedoustawowegookreśleniakary
posuwałtakdaleko,żebyłzwolennikiemkarbezwzględnieoznaczo-
nych,niedającychsądowiżadnegopolamanewruprzyichwymiarze.
Uważał,żewykładniaprzepisówprawakarnegoniepowinnanależećdo
sędziów13.IstotnewmyśliBeccariidotyczącejkaryjesttakżeto,żekarę
traktowałniejakoodwetnasprawcyprzestępstwa,leczjakośrodeksłu-
żącyzwalczaniuprzestępczości14.Akcentowałkoniecznośćwymierzania
9J.Warylewski,Wstęp…,s.25.
10C.Beccaria,Oprzestępstwachikarach,Warszawa1959,s.70in.
11C.Beccaria,Oprzestępstwach…,s.140in.
12C.Beccaria,Oprzestępstwach…,s.143in.
13C.Beccaria,Oprzestępstwach…,s.61in.
14C.Beccaria,Oprzestępstwach…,s.88.
MarekKulik
