Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DZIAŁI.Przepisyogólne
Art.1
kimczuwaliwjegoimieniunadprawidłowymwymiaremsprawiedli-
wościorazochronąinteresuogólnegoiporządkupublicznego(doczego
królbyłzobowiązanywobecpowierzonegomuprzezBogawopiekęlu-
du).Ponieważówczesnepostępowaniekarnemiałoformępisemną,to
właśnieprokuratorzyzgodniezeswojąspecjalizacjąreprezentowali
wnimkróla;adwokacizkoleiwystępowaliwjegoimieniuwtoczącym
sięustnieprocesiecywilnym.
Wtymsamymokresiedałasięodczućpotrzebauniezależnieniaścigania
przestępstwodwniesieniaskargiprzezosobęprywatną,wszczególności
przezsamegopokrzywdzonegolubjegobliskich.Odziedziczonypopra-
wachgermańskichprocesskargowy(akuzatoryjny)zacząłwzwiązku
ztymustępowaćmiejscaodradzającemusięprocesowiinkwizycyjnemu,
wktórymściganiemógłwszcząćzurzędusędzia.Wprocesietymzcza-
sempojawiłsiędrugioboksędziegouczestnikprocesuuprawnionydo
wniesieniaoskarżeniapublicznego;byłnimwłaśnieprokurator2.Urząd
tenwswojejdojrzałejformie(XVIIIw.)napawałdumąnajwybitniejsze
umysłyprawniczetamtegoczasu;Monteskiuszpisał:nMamydzisiajcu-
downeprawo;mianowicieto,któreżąda,abymonarcha,ustanowiony
dlawykonywaniapraw,pomieściłprzykażdymtrybunaleurzędnika,
iżbytenścigałwjegoimieniuwszystkiezbrodnie:takfunkcjadono-
sicielijestunasnieznana.(...)WedleprawPlatonaci,którzyzaniedbają
ostrzecwładzlubteżudzielićimpomocy,winnibyćukarani.Tonie
byłobydzisiajnamiejscu.Oskarżycielpublicznyczuwanadobywatela-
mi;ondziała,onizaśspokojni”.
OrdonansFilipaPięknegoz23.03.1302r.(wedługczęściźródeł:1303r.)
zapoczątkowałprocesprzekształcaniaprokuratora-pełnomocnikakró-
lewskiegowprokuratora-funkcjonariuszawymiarusprawiedliwości.
Nakazywałonbowiemprokuratoromkrólewskimskładaćtakąsamą
przysięgęjaksędziom.Niecopóźniejprocestenobjąłrównieżadwoka-
2
Wprocesiekanonicznymbyłnimpromotorśledztwa(łac.promotorinquisitionis),któ-
regorównieżniekiedynazywanoprokuratorem(łac.prosecutorinquisitionisczyprocu‐
ratorcuriaeadexcessoscorrigendosdeputatus).
39