Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Zagadnieniawprowadzające
1.1.
Zagadnieniateoretycznoprawne
1.1.1.
Pojęcieistrukturaprawczłowieka
Początkówprawczłowiekamożnasiędoszukaćwstarożytności,choćpo-
wszechnieuznajesięjezawytwórokresuoświecenia.Stanowiąwartośćobowiązu-
jącąnacałymświecie.Zgodniezzasadąpersonalizmuprawaczłowiekachroniągo
jakopodmiot,celiintelektualnypunktodniesienia
1.Niewynikajązfaktuprzyna-
leżnościdookreślonejspołeczności.Sąniezbywalne,transcendentalneiuniwersal-
ne.JakpodkreślaH.Skorowski,prawatesądziśwłasnościąpowszechną,będąc
prawamikażdego,bezwzględunajakiekolwiekróżniceiprzynależnośćdojakiej-
kolwiekwspólnoty
2.Powszechnośćochronypodstawowychprawczłowiekawyra-
żasięwobjęciuprzezniąwszystkichprawczłowieka(aspektmerytoryczny),
wszystkichludzi(aspektpersonalny)orazobszarucałejkuliziemskiej(aspekttery-
torialny)
3.Prawateprzysługująjednostcezsamegotylkofaktubyciaczłowiekiem;
sąprzyrodzone,niezbywalneinienaruszalne
4.Opierająsięnaideiuznaniarówno-
ściprawigodnościwszystkichistotludzkich.Godnośćstanowizresztąbezpośred-
nieźródłoprawczłowieka,cooznacza,żeprzysługującemuuprawnieniaznajdują
usprawiedliwieniewwartościjegoosoby
5.
1F.W.Wieacker,FoundationsofEuropeanLegalCulture,TheAmericanJournalofComparative
Law1990,nr38,s.1-29.Dopełnieniemzasadypersonalizmujestzasadaretynizacji,łączącakom-
pleksowowszystkieelementyrozwojugospodarczego,społecznegoiekologicznego.
2Szerzejouniwersalizmieprawczłowieka:H.Skorowski,Problematykaprawczłowieka,Warszawa
2005,s.9in.Natematpowszechnościprawczłowieka:M.Piechowiak,Powszechnośćprawczło-
wieka.Zagadnieniafilozoficznoprawne,(w:)Oprawachczłowiekawpodwójnąrocznicępaktów.
KsięgaPamiątkowawhołdzieProfesorAnnieMichalskiej,Toruń1996,s.49-72;wyróżniaonpo-
wszechnośćprawczłowiekawaspektachopisowyminormatywnym.
3H.Waśkiewicz,Prawaczłowieka.Pojęcie,historia,ChrześcijaninwŚwiecie1978,nr63-64,s.42.
4Zob.B.Przybyszewska-Szter,(w:)WolnościiprawaczłowiekawKonstytucjiRzeczypospolitej
Polskiej,red.M.Chmaj,Warszawa2008,s.97.RównieżA.Łopatakaakcentuje,żeprawaczłowieka
wynikajązprzyrodzonejjednostcegodności,sąrówneiprzypisanekażdemu(Międzynarodowepra-
woprawczłowieka,Warszawa1998,s.9in.).
5Zob.JanPawełII,Wolnośćreligijnapodstawąprawludzkich.OrędziedoSekretarzaGeneralnego
ONZz2grudnia1978r.,(w:)Nauczaniespołeczne1978-1979,t.2,Warszawa1982,s.52-53;Jan
XXIII,EncyklikaPaceminterris,(w:)Dokumentynaukispołecznejkościoła,Rzym-Lublin1996,
n.9;H.Skorowski,Problematyka…,s.28-32;Godnośćrozumianągłówniewpłaszczyźnienadprzy-
21
