Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dowiska.Wynikałotozbrakuprzeszkódwkorzystaniuznieskażonychelementów
środowiska,któremunieprzypisywanocharakteruwartości
10.Wśródprawczło-
wiekaK.Vasakwyróżniłm.in.takzwaneprawasolidarności
11,zaliczającjedo
kategoriiprawtrzeciejgeneracjiiakcentującmożliwośćichrealizacjiwyłącznie
poprzezpołączeniewysiłkuposzczególnychpodmiotówżyciaspołecznego,tzn.
jednostek,państworazinnychosóbpublicznychiprywatnych.Zacharakterystycz-
necechytychprawuznałichglobalnyisyntetycznycharakter
12.Zostałyone
ukształtowanejakoprawadodóbrniezindywidualizowanych,zktórychkorzysta
siękolektywnie
13.Prawatrzeciejgeneracjiwymagająwspółpracymiędzynarodo-
wejnaszczeblupaństw,społeczeństwiorganizacji,bowiemichpodmiotemniesą
jednostki,leczgrupyludzi,narodyipaństwa.Dokategoriitejzaliczyłpoczątkowo
prawodoprzyzwoitegośrodowiska(fr.ledroitàenenvironnementdécent),prawo
doczystejwody(fr.ledroitàl)eaupure),prawodoczystegopowietrza(fr.ledroit
àl)airpur)orazprawodopokoju(fr.ledroitàlapaix)
14.Jednakjaksłuszniewy-
wodziK.Drzewicki,wistociewyodrębnićmożnawśródprawsolidarnościdwa
rodzajepraw,tzn.prawodośrodowiskazłożonezodrębnychprawszczegółowych
orazniezależneodniegoprawodopokoju
15.ZkoleiC.deAranjotrzeciągenerację
prawaindywidualneokolektywnymcharakterzemieszcząsięwramachgrupyprawtrzeciejgenera-
cji,akcentującejzbiorowywymiarrealizacjizaliczonychdoniejpartykularnych–znatury–praw
człowieka.Zob.też:M.Nowak,Trzykoncepcjeprawczłowieka.Ichznaczeniewświetleprzesłanek
ideowychihistorycznychorazwświetleichgenezy,(w:)Prawaczłowieka.Geneza,koncepcje,
ochrona,red.B.Banaszek,Wrocław1991.
10W.Radecki,Prawaiobowiązki…,s.14.
11Zob.:K.Drzewicki,Trzecia…,s.81-98.„Solidarność”wtymujęciujestutożsamianazpodstawo-
wąwartościąspołeczną,będącąrodzajemwięzimiędzyludzkiej.Stanowionajednośćiwspólnotę
ludziwdobruwspólnym;wszyscybowiemodpowiedzialnisązawszystkich,zob.H.Skorowski,
Problematyka…,s.84-87;Szerokonatemat„solidarności”jakoodpowiedzinawspółzależnośćde-
terminującejstosunkiwewspółczesnymświecie:JanPawełII,EncyklikaSollicitudoreisocialis,
Wrocław1988.Papieżwskazuje,żesolidarnośćjestwyrazemzaangażowaniasięnarzeczdobra
wspólnego;takteż:J.Majka,Filozofiaspołeczna,Warszawa1982,s.134.
12Zob.:K.Drzewicki,Prawo…,s.12;takteż:A.Kiss,Ledroitàlaqualitéd)environnement:un
droitdel)homme?,(w:)Ledroitàlaqualitédel)environnment:undevenirendevenir,undroit
àdéfinir,red.N.Duplé,Montreal1987,s.80.
13J.Kaczor,ZasadyochronyprawnabytychnatleorzecznictwaTrybunałuKonstytucyjnego,Gdań-
skieStudiaPrawnicze2002,t.IX,s.171.
14Zob.A.Redelbach,Prawanaturalne…,s.95.Wliteraturzewśródprawtrzeciejgeneracjiwymie-
niasiętakżeprawodowłasnościwspólnegodziedzictwaludzkości,prawodokomunikowaniasię,
prawodopokoju,prawodorozwoju–W.Radecki,Prawaiobowiązkiobywatelawdziedzinieochro-
nyśrodowiska,Katowice1991,s.13.
15K.Drzewickiwskazuje,żenaprzestrzenilat1972-1979formułasolidarnościowegoprawaczło-
wiekadośrodowiskaewoluowałaodrozróżnieniaw1972r.ogólnegoprawadoprzyzwoitegośrodo-
wiskaiwymienionychwcześniejprawszczegółowych,poprzezprawodośrodowiskazdrowego
iekologiczniezrównoważonegow1977r.,ażdosyntetycznegoujęcia„prawadośrodowiska”wroku
1979:K.Drzewicki,Prawo…,s.13-14i22;K.Vasakw1979r.podczaswykładuinauguracyjnego
XSesjiMiędzynarodowegoInstytutuPrawCzłowiekawStrasburgu,przedstawiająckatalogpraw
solidarności,wymieniłwśródnichogólne„prawodośrodowiska”zpominięciemśrodowiskowych
prawszczegółowych,zob:K.Drzewicki,Trzecia…,s.79-91;tożsameujęcieprawadośrodowiska
23
