Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
78
Rozdziałpierwszy.Częśćogólnaprawaspółekhandlowych
członekzgru-
powaniajako
satelitaspółki
wiodącej
odpowiednie
stosowaniereguł
prawaspółek
Mimożezgrupowaniespółekaniniemaosobowościprawnej,aniniejestspółką
osobową,sposóbfunkcjonowaniatejstrukturyizarządzanieniąprzypomina
stosunkiwewnątrzspółkiprawahandlowego123.Organyspółkiwiodącejwy-
wierająbowiemtakdoniosływpływnaorganypozostałychspółekuczestników
zgrupowania,żebezpośredniolubpośredniozarządzają(lubnadzorują)one
podmiotamipodporządkowanymi.Zgrupowaniaspółekstawiająprzedustawo-
dawcamiisądamiwieleproblemów,naktórenieznajdujemyodpowiedziwpra-
wieospółkach.Członkamizgrupowaniasąniezależnedeiurespółkihandlowe
wyposażonewosobowośćprawną,natomiastdefactosąonezarządzaneprzez
menedżerówspółkidominującejlubwyznaczoneprzeznichosobyfunkcjonują-
cenadanymrynkugeograficznym,np.przezmenedżerówkrajowych,zwanych
chiefcountryofficer,lubdyrektorówregionalnychobejmującychwielepaństw,
np.dyrektoraregionuEuropyiBliskiegoWschodu.Jakpodkreślająznawcy
problemu,spółka,którastajesięczłonkiemtakiejorganizacjigospodarczej,
zmieniaswójcharakter124.Zniezależnegoprawnieifaktycznieprzedsiębiorstwa
przekształcasięwsatelitęspółkidominującej.Międzyrealiamizarządzania
ipodejmowaniadecyzjiwzgrupowaniach,któreobejmujączasemsetkinie-
zależnychdeiurepodmiotów,aidealnymporządkiemprawnymklasycznego
prawaspółekistniejerzeczywistykonflikt.Menedżerowiespółkidominującej
kierująsiębowieminteresemspołeczno-gospodarczymcałegozgrupowania
(koncernu),aczęstogłównieinteresempodmiotudominującego,podczasgdy
prawoospółkachnakazujeimuwzględniaćprzedewszystkiminteresspółki,
którejsąpiastunami(funkcjonariuszami).Zkoleiczłonkowieorganówzarzą-
dzającychspółekzależnychmająprawnyobowiązeklojalnościwobecnswoich”
spółekiichwspólników,podczasgdysąonifaktycznie,aczasamitakżeprawnie
(np.namocyumów)podporządkowanidyrektywomcentralnegoośrodkaza-
rządzającegozgrupowaniem.Wdoktrynieniemieckiejwyróżniasięswoistąka-
tegorięumów,któremająsterowaćdziałalnościągospodarcząprzedsiębiorstwa
(Unternehmensverträge,konzernrechtlicheOrganisationsverträge)125.Typowymi
instrumentamizarządzaniawramachkoncernusąumowy,namocyktórych
spółkidominująceprzejmujączęśćlubcałośćzarządzaniawspółcezależnej
(Beherrschungsvertrag),uzyskująuprawnieniadogromadzeniaidecydowania
oprzeznaczeniuzyskówspółekzależnychitp.
Chociażzgrupowaniespółekniestanowizregułyspółkicywilnejaninawet
wspólnegoprzedsięwzięciawchodzącychwjegoskładprzedsiębiorstw,tojednak
funkcjonujewpraktycepodobniejakspółkahandlowa.Okolicznośćtasugeruje,
123
M.Lutterjestzdania,żezregułyzgrupowanieprzypominaspółkęosobowąprawahan-
dlowego(zob.M.Lutter,TeLaw...,s.11).
124
E.J.Mastmacker,Verwaltung,KonzerngewaltundRechtederAktionäre,Karlsruhe1958,
s.304in.
125
K.Schmidt,Gesellschafsrecht,Köln1986,s.372-373.
