Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Prawoautorskiejestinstrumentempolitykikulturalnejwtymsensie,że
zjednejstronymusizapewniaćnależytąochronętwórcomtak,abyichsty-
mulowaćdotwórczości,zdrugiejstronymusizapewniaćwmiaręłatwy
dostępspołeczeństwadodóbrkultury.Tęfunkcjeprawaautorskiegonajle-
piejoddajePowszechnaDeklaracjaPrawCzłowiekaONZz10.12.1948r.1,
stanowiąc,żekażdyczłowiekmaprawodoswobodnegouczestniczenia
wżyciukulturalnymspołeczeństwa,dokorzystaniazesztuki,douczestni-
czeniawpostępienaukiikorzystaniazjegodobrodziejstw(art.27ust.1).
Zarazemjednak,zgodniezust.2,każdyczłowiekmaprawodoochrony
moralnychimaterialnychkorzyściwynikającychzjakiejkolwiekjegodzia-
łalnościnaukowej,literackiejlubartystycznej.WkońcuXXwiekuzauwa-
żalnestałysięposzukiwanianowejfilozofiiprawaautorskiego,opartej
ofunkcje,jakiemiałobypełnićtoprawowewspółczesnymświecie.Postu-
lowanoujmowanieprawaautorskiegowszerszeramyprawainformacyjne-
go,względniepołożeniewiększegonaciskunagospodarczefunkcjetego
prawa,czyteżznaczneograniczenieprawbezwzględnychizastępowanie
niektórychuprawnieńmajątkowychroszczeniemowynagrodzenie2.Wpo-
czątkachXXIwiekuwidocznestajesiępodawaniewwątpliwośćustawowej
konstrukcjiautorskichprawmajątkowych.Pomimoliteralnegobrzmienia
art.17pr.aut.3,traktującegorównoważniewyłączneprawotwórcydoko-
rzystaniazutworu,rozporządzanianimnawszystkichpolacheksploatacji
idowynagrodzeniazakorzystaniezutworu,rolaifunkcjaprawatwórcydo
wynagrodzeniazdajesiętracićnaznaczeniu.Wdużymstopniupostęp
___
____
___
___
____
1Zob.Wybórdokumentówprawamiędzynarodowegodotyczącychprawczłowieka.Księgajubile-
uszowaRzecznikaPrawObywatelskich,t.II,red.M.Zubik,Warszawa2008,s.16.Naostateczną
redakcjęart.27znacznywpływmieliprzedstawicieleFrancji,którzyakcentowalim.in.
koniecznośćzagwarantowaniatwórcomiwynalazcomsłusznegowynagrodzenia(zob.też
M.K.Kolasiński,Ochronawłasnościintelektualnejaprawaczłowieka,KPP,z.3,2008,s.743).
2Zob.E.Traple,Ustawowekonstrukcjewzakresiemajątkowychprawautorskichiobrotunimi
wdobiekryzysuprawaautorskiego,Kraków1990,s.7orazpodanatamliteratura.
3Ustawazdnia4.02.1994r.oprawieautorskimiprawachpokrewnych(tekstjedn.:Dz.U.
z2006r.Nr90,poz.631zźn.zm.);dalej:pr.aut.alboustawaz1994r.
15