Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Częśćpierwsza.Sekularyzacja.Krytykapewnejkategorii...
wymiernegosukcesu–przymilaćsiędońpodfałszywąposta-
ciączegośdobrzeznanegoipociągającego
1
.TeologiiHrozdzie-
lenia”,kryzysu,musiałozależećnauwidocznieniuświeckości
świata,niezaśnapokryciugowarstwąsakralną.Użyciupojęcia
Hsekularyzacji”nadawałotoosobliwyteologicznypatos.
Naświat,alewłaśnie:Hświat”wpełnymznaczeniutegosło-
wa,musispaśćnieszczęście,byszczęśliwość,któramabyć
szczęśliwościąHnieztegoświata”,uczynićoczywistymprzed-
miotemoczekiwań–cokolwiekbywróżnychepokachczymo-
mentachuznawanozatakienieszczęścieczytakąszczęśliwość.
Gdysekularyzacjastałasiękulturowopolitycznąwartościąpro-
gramowąprocesuwyzwalaniasięodwszelkiegorodzajudo-
minacjiteologiczno-kościelnejilikwidowaniapozostałości
średniowiecza,możnająbyłosformułowaćrównieżjakopostu-
latwyraźnegookreśleniaprzebiegufrontów,zdecydowanego
iwymuszającegodecyzjęrozdzieleniaumysłów,antycypują-
cegoóweschatologicznysąd,któryostatecznieodgrodziHten
świat”odHtamtego”.To,corzeczywiściezaszłowprocesieze-
świecczenia,niemusiałobyćodtądoprotestowywanejako
utratasubstancji,leczmogłosięwydawaćporzuceniemobcią-
żeń.Sekularyzacja,któramiaławtensposóbuwyraźnićlinię
frontu,samazarazemwrolihasłaprogramowegozmieniłaten
frontwramachdośćtypowegoprocesurecepcji–amówiąc
dobitniej:wprocesiezawłaszczaniajęzyka.HSekularyzacja”
niejestwcaleostatnimtegoprzykładem.
To,copojawiłosiępoteologiikryzysu(ijejwariantacheg-
zystencjalno-teologicznych),reprezentowałotęsamątendencję
doteologicznegousprawiedliwianiasekularyzacji.Nieoczekiwa-
niesamateologiaprzyznałaracjęFeuerbachowi,głoszącemu,
żemożnająpojmowaćjedyniejakookrężnądrogęantropolo-
gii.Postacieischematydziejówzbawieniamiałysięokazaćszy-
framiiprojekcjamiproblemówwewnątrzświatowych,obcym
językiemopisującymabsolutyzmświata,człowiekaispołeczeń-
stwa,wszelkanieświeckośćzatem–metaforą,którąnależało
1
H.Lübbe,Säkularisierung.GeschichteeinesideenpolitischenBegriffs,
Freiburg1965,s.86–108:DasSäkularisierungsprobleminderKrisen-Theologie.
