Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Statuspojęcia
17
nażyciewzaświatach,niezwróciłsięświadomiekuświatudo-
czesnemuzuwolnionąwnastępstwietegoenergią;raczej
Hzzaświatówidoczesnościwygnanyzostałzpowrotemkusobie
samemu”
3
.Rzeczywistośćświata,któremuczułsięprzeciwsta-
wiony,stałasiędlańwręczwątpliwa,gdyzasprawązmate-
matyzowanejfizykibezpośrednikontaktzmysłowyokazałsię
demonstracjąjedyniepowierzchownej,zjawiskowejwarstwy
trwalszychrealności.Takżewtejtezienowożytnośćstajesię
kontynuacjąchrześcijaństwainnymiśrodkami,alepodążającą
wtymsamymkierunku:kuodświatowieniu.CzłowiekHoddalił
sięodZiemiirzeczywistościdanejzmysłowoznaczniebardziej,
niżodciągałagoodniejkiedykolwiekjakaśchrześcijańskana-
dziejazaświatów”.Jakkolwiekocenimywagętychstwierdzeń,
ujawniająonewkażdymwypadku,żeHświeckość”epokinowo-
żytnejniedajesięopisaćjakostan,wktórymzostałaodzyskana
świadomośćrzeczywistościsprzedchrześcijańskiejepokina-
szychdziejów.Niemażadnejhistorycznejsymetrii,wktórejta
świeckośćbyłabyczymśprzypominającymgotowośćnapowrót
kosmosuGreków.Renesansbyłjedyniepierwszymnieporozu-
mieniemtegorodzaju,próbąuchwyceniazapowiadającegosię
jużnowegopojęciarzeczywistościjakopowrotudoświadczonej
niegdyśstruktury,zktórąbędziesięmożnauporaćzapomocą
znanychjużkategorii.Najistotniejszajestturzecznastępująca:
Hświat”niejeststałą,którejniezawodnośćpozwalałabyoczeki-
wać,żewprocesiehistorycznymjakiśpierwotnystanposiadania
musisięponownieukazaćbezżadnychosłon,gdytylkousunięte
zostanieepokowenawarstwienieelementówoteologicznejpro-
weniencjiispecyfice.Toahistorycznewyobrażeniezniekształca
autentycznośćepokinowożytnej,czyniączniejrelikt,pogański
substrat,pozostałypowycofaniusięreligiinaautarkicznepozy-
cje,naktórychnieposiadajużonażadnychodniesieńdoświata.
3H.Arendt,VitaactivaoderVomtätigenLeben,Stuttgart1960,s.312.[Por.
H.Arendt,Kondycjaludzka,przeł.A.Łagodzka,Warszawa2000,s.346.Frag-
mentyksiążkiArendtsątujednaktłumaczonezawydaniemcytowanymprzez
Blumenberga,ponieważprzekładniemieckiipolskiwykazująwtymmiejscu
sporerozbieżności(przyp.tłum.)].
