Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
rozdziałI.Preambuławpolskiejdoktrynieprawa
liczbyaktówustawodawczychiczęstotliwościichwydawania,czemutowa-
rzyszyłoposzerzaniekręguichadresatów,spowodowałoprzyzwyczajenie
sięspołeczeństwadotychaktów,„ichspowszechnienie,utratęblaskuja-
kiegośrzadkiegoidoniosłegozjawiska.Redakcjatekstównormatywnych
stawałasięcorazbardziejsuchaioderwanaodsytuacji,wktórejwydawa-
noaktnormatywny,orazodprzyczynicelówwydawaniategoaktu”.39
WstępyprzestałysiępojawiaćwustawachwIIpołowieXIXwieku,chy-
bażechodziłooszczególnieważneakty,np.kodyfikacjeczykonstytucje.40
WyjątekstanowiłoustawodawstwoCesarstwaRosyjskiego,apotemakty
wydawaneporewolucjipaździernikowej,gdyżtamstosowanopreambuły
naszerokąskalę.41WedługB.Wróblewskiegozmniejszaniesięliczbywstę-
pówbyłospowodowanefaktem,iżustawodawcastałsięmniejniżkiedyś
wylewnyiuczuciowy,przyjmującpostawękogoś,kto„stoizboku”.42
WPolscepoodzyskaniuniepodległościpoczątkowopreambułanieod-
grywała„prawieżadnejroli”.43Wokresie1920–1933wstępyznalazłysię
wnielicznychustawachorazwKonstytucjiz17marca1921roku.44Rene-
sansaryngi,chociażwydawałosię,iż„przeszładobezpowrotnieminionej
przeszłości,dolamusa,wktórymspoczęłyosobliwościprawniczeubie-
głychstuleci”,wiązanozustawodawstwemniemieckimzpoczątkulat30.
XXwieku,traktującjejako„krokwsteczwrozwojutechnikilegislacyjnej”.45
WPolscepoIIwojnieświatowejwstępybyłyczęstostosowane,itonietylko
wodniesieniudoustaw,alerównieżaktówpodstawowych,oczymbędzie
mowawnastępnympodrozdziale.Oilewprawiewspólnotowympream-
buławstrukturzeaktuprawnegojestregułą,otylewustawodawstwach
39S.Grzybowski:op.cit.,s.43–44.
40
Ibid.,s.44.
41
WedługJ.Litwina„prawodawstwosowieckiewykazywałowielkąskłonnośćdoza-
chowaniaarengiztązmianą,żebombastyczny,namaszczonystylgabinetówministe-
rialnych,takzbliżonydostyluartykułówwstępnychgazetrządowych,ustąpiłmiejsca
stylowiprzemówieńpublicznychiuchwałorganówpartyjnych”.J.Litwin:op.cit.,s.667.
42
B.Wróblewski:Językprawnyiprawniczy,Kraków1948,zaJ.Niesiołowski:Cha-
rakternormatywnyaznaczenienormatywne,„PaństwoiPrawo”1985,z.5,s.82.
43
J.Litwin:op.cit.,s.668.Litwinpodajenielicznewyjątki:dekretNaczelnikaPań-
stwaz5grudnia1918rokuwprzedmiocieobronyludnościprzedlichwąwojenną
(Dz.Pr.Nr19,poz.50)idekretz23grudnia1918rokuwprzedmiociezłagodzenia
niektórychkarwymierzonychprzezbyłesądyokupacyjneniemieckie(Dz.Pr.Nr21,
poz.73).
44
J.Litwin:op.cit.,s.668.Wstępzawierałanp.ustawaz13lipca1920rokuoszko-
łachakademickich(Dz.U.Nr72,poz.494);ustawaz11marca1932rokuoustroju
szkolnictwa(Dz.U.Nr38,poz.389).Nieoznaczatojednak,żeprawodawcaniewidział
potrzebywskazywanianamotywywydaniaaktunormatywnego,aleczyniłtozreguły
wtekścieartykułowanym.Naprzykładart.1ustawyz2stycznia1936rokuoamne-
stiinadanonastępującebrzmienie:„Dlaupamiętnieniawprowadzeniawżycieustawy
konstytucyjnejzdnia23kwietnia1935r.uchylasięsprawcomiuczestnikomniektó-
rychprzestępstwamnestiinazasadachokreślonychwniniejszejustawie”(Dz.U.Nr1,
poz.1).
45
J.Litwin:op.cit.,s.669.Przykłademjestustawaokonfiskaciemajątkukomuni-
stycznegoz6maja1933roku(Dz.Ust.RzeszyI,s.293).Za:ibid.,s.671.
