Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrezydenturapolskawpierwszychlatachIIIRP
lubministra,gdyżprezydentnawetnakońcuprocedurymógłzamiastdymisjizdecydować
orozwiązaniuparlamentu
122
.Niezależnieodtegomechanizmu,wart.13wymienionoszereg
innychkompetencjiprezydenckich,zdeflniowanychnagrunciekonstytucjijakoprerogatywy:
wskazywaniejednegozkandydatównaPrezydentaRzeczypospolitejizarządzeniegłosowania
powszechnego;wyznaczanienaczaswojnyswojegonastępcy,mianowanieiodwoływanie
PierwszegoPrezesaSąduNajwyższegoorazPrezesaNajwyższejIzbyKontroli,mianowanie
izwalnianieNaczelnegoWodzaiGeneralnegoInspektoraSiłZbrojnych;nominacjęczęściskładu
Senatu
123
.KonstytucjamówiłateżopowoływaniuprzezgłowępaństwaczłonkówTrybunału
Stanu.Jednakustawaz1936roku,regulującaszczegółowezasadywyboruskładuTrybunału,
stanowiła,iżpowołanienastępujespośródkandydatówprzedstawionychprzezizbyustawo-
dawczewliczbiedwukrotnieprzekraczającejliczebnośćtrybunału
124
.Oznaczałotopoważne
ograniczenieprerogatywynarzeczSejmuiSenatu.
Wokresieobowiązywaniakonstytucjimarcowej,wsytuacjiistnieniawymogukontrasygnaty
aktówgłowypaństwa,prezydentfaktycznieniebrałudziałuwprocesiedecydowaniaostanach
nadzwyczajnych,określanychwówczasjakoczasowezawieszenieprawobywatelskich
125
.
Konstytucjakwietniowastanowiłazgołainaczej.toPrezydentRzeczypospolitejdecydował
samodzielnieopoczątkuikońcustanuwojennegoizarazemniemusiałokreślaćjegoterminu.
Odjegozgodyzależałotakżewprowadzeniestanuwyjątkowego.Zkoleiwtrakcietrwaniastanu
wojennegozyskiwałpełnięwładzyustawodawczej
126
.
Prezydentzachowałtakżeprawołaskiiotrzymałdodatkowomożliwośćstawianiaprzed
TrybunałemStanuczłonkówrządu
127
.Takszerokizasóbprerogatywpozwalałwywieraćgłowie
państwadecydującywpływnapolitykęwewnętrznąizagranicznąpaństwa.Nieosłabiałytej
władzyuprawnieniawymagającekontrasygnaty,bowiemprezydentmógłodwołaćkażdego
ministra,asejmowewotumnieufnościwobeckontrasygnującegoczłonkarządumógłobalać,
rozwiązującSejmiSenat
128
.Dodatkowymwzmocnieniembyłyteżprocedurynieformalne
122
Ibidem,art.29.
123
A.Ajnenkiel,KonstytucjeIIRzeczypospolitej,[w:]Polskaniepodległa1918-1939,podred.J.Żarnowskiego,
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź1984,s.127.
124
WystąpienieDoktoraDariuszaGóreckiego,[w:]InstytucjaprezydentawewspółczesnymświecieoSteno-
gramzkonferencjiwdniach22-23lutego1993ro,ww2.senat.pl/k2/agenda/seminar/a/930222m.pdf,
dostęp:3marca2014r.,s.39-40.
125
Zgodniezart.124konstytucji,zawieszenietakiemogłazarządzićtylkoRadaMinistrówDzazezwoleniem
PrezydentaRzeczypospolitejD
,jednakżenależymiećnauwadze,żetakiaktgłowypaństwawymagał
podpisuPrezesaRadyMinistrówiwłaściwegoministra,cowykluczałojakąkolwieksamodzielność
decyzyjnąprezydenta.
126
L.Mażewski,BezpieczeństwopubliczneoStanynadzwyczajnewRzeczypospolitejPolskiejorazPolskiej
RzeczypospolitejLudowej1918-2009,Toruń2010,s.97.
127
M.Pietrzak,Demokratyczneświeckiepaństwoprawne,Warszawa1999,s.102.
128
Ibidem.
36
