Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
teżkwestięowego„tegosamego”
,toauto,któreniejestżadnymzwy-
mienionychczłonówrelacji(byciaimyślenia),alestanowikluczdoich
zrozumienia.
Długoletninamysłnadtymizagadnieniamizbiegłsięwlatach1934–
–1935zgłębokimodczuciemkatastrofydziejowej.Świadcząotymlicz-
newypowiedziztamtegookresu.Pozwolęsobieprzytoczyćtutajjed-
nąspośródnich,niezwyklewymowną:„TaEuropa,zawszebliskatego,
bywbeznadziejnymzaślepieniuzasztyletowaćsiebiesamą,dostałasię
dzisiajmiędzywielkiekleszczeRosjizjednejiAmerykizdrugiejstro-
ny.ZmetafizycznegopunktuwidzeniaRosjaiAmerykasątymsamym;
toponureszaleństworozpasanejtechnikiiniebywałegozdyscyplinowa-
niastatystycznejjednostki.(...)każdyskrawekkuliziemskiejzostałopa-
nowanytechnicznieipoddanyeksploatacjigospodarczej(...),czaszaś
jestjużtylkopośpiechem,chwilowościąirównoczesnością,aczasjako
dziejeulotniłsięzbytowanianarodów(...)”1.Heidegger,któryprzecież
podczaswykładówniemógłjawniekrytykowaćnazistowskiegoreżimu,
dajedalejdozrozumienia,żemanamyślinietylkoRosjęiAmerykę,
lecztakżeNiemcy:„(...)jeżelizawielkiegobohateranarodowegouważa
sięboksera2,atriumfujesię,gdymilionyuczestnicząwmasowychzgro-
madzeniach–tobezwzględnienarzucasiępytanie,któreniczymwidmo
przenikaniezmienniecałytenniesamowityzgiełk:poco?–dokąd?–
icopotem?”3Kolejnezdaniasąszczególnieporuszające:„Duchowyupa-
dekświataposunąłsiętakdaleko,żegrozinamutrataostatnich
sił
duchowych,
które
umożliwiająchoćby
tylkodostrzeżenieupadku[myślanegowzwiązkuzlosem
«bycia»]izdiagnozowaniegojakotakiego.Tapro-
stakonstatacjaniemanicwspólnegozpesymizmemkulturowymani
teżnaturalniezoptymizmem;albowiemogólnoświatoweprzygnębienie,
ucieczkabogów,zniszczenieZiemi,umasowienieczłowieka,nienawist-
napodejrzliwośćwobecwszystkiego,cotwórczeiwolne–przybrały
nacałymświeciejużtakierozmiary,żedziecinnekategorie
pesymizmuioptymizmudawnojużstałysię
śmieszne”4.
Heideggerjakoczłowiekzachowałsięniegodnie,decydującsięzostać
rektoremUniwersytetuFryburskiegozramieniaNSDAP
,alejakomyśli-
1WDM,s.39.
2MaksaSchmellinga,któryw1935rokupokonałprzedstawicielaAmeryki,mi-
strzawszechwagMurzynaJoeLouisa[E.B.].
3WDM,s.39.
4Tamże,s.39–40.
34
