Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Tekstfilozoficznywświetlewybranychteoriiprzekładu
wnswegorodzajujęzykuobcym”78).Językkażdegoautorajestwpewnymstopniu
obcywstosunkudojegojęzykaojczystego.
102060Jean-RenéLadmiral
obcośćczyteżndialektalność”językafilozoficznegozaobserwowałrównieżJean-
-RenéLadmiral.WtekścieLecturedeHeideggerpisze,żenistniejeryzyko,żetadia-
lektykaprzekazuikoduosiągnierozmiaryniemaldialektalne,doprowadzido
powstaniaidiolektu:filozofa,którywskrajnymprzypadkumówijęzykiemwłaści-
wymtylkojemusamemu...”79.Niecodalejzaśpiszeokoniecznościuczeniasiętego
swoistegodialektujęzykafilozoficznegowprzypadkulekturydziełHeideggera,
szczególnietychpóźniejszych,któreznacznieoddaliłysięodtradycyjnegojęzyka
metafizyki.Zkoleiwinnymmiejscumówi,żebezznajomościjęzykaniemieckiego
studentfilozofiiniebędziemógłwpełnizrozumiećkluczowychpojęćfilozofii
niemieckiejorazichnhistorycznej,kulturowejijęzykowejspecyfiki”80.
Jednakżemimouznaniaobcościobecnejwwielutekstachfilozoficznychten
tłumaczKantaiteoretykprzekładustanowczokrytykujepodejścieBermana
iVenutiego,którychnazywasourciers(tłumaczamiukierunkowanyminaźródło).
Samzaliczasiebiedociblistes(tłumaczyukierunkowanychnatekstdocelowy).Tym
pierwszymzarzucanadmierneprzywiązaniedoelementuznaczącego(signifant),
podczasgdytodrugiestanowiskowiększąwagęprzypisujeelementowiznaczone-
mu(signifé),tojestsensowiczyteżwartości(valeur)tekstu81.Winnymmiejscu
przypisujerównieżtymstanowiskomukrytą,nieświadomąpostawęreligijną,pisząc
onteologiiLitery”(théologiedelaLettre)wyznawanejprzezsourciersinteologiiDu-
cha”(théologiedel)Esprit)właściwejciblistes.Tępierwsząpostawęporównujedo
religiitakichjakjudaizm,wktórychpewientekst,acozatymidziejęzyk,wktórym
zostałnapisany,uznawanyjestzaświęty.Takapostawasprawia,żejęzykoryginału,
njęzykinnego”uznanyzostajezalepszyniżjęzykprzekładu.ZdaniemLadmirala
wfilozofiiipsychoanaliziestatusjęzykaświętegomajęzykniemiecki.Stądtłumacze
tegonurtustarająsięzachowaćjaknajwiększądosłownośćprzekładu,wiernośćli-
terzeoryginału.ZkoleiteologiaDucha(którąLadmiralporównujedoreligiichrze-
ścijańskiej)starasięwydobyćijaknajlepiejprzekazaćodbiorcypozajęzykowysens
tekstu82.LadmiralprzytaczaCycerona,któryniechciałwystępowaćjakotłumacz
78
S.Fokine,Traduireceluiquiveutécrirendansunesortedelangueétrangère”,s.162-170.
79
nCettedialectiquedumessageetducoderisqued)atteindredesdimensionspresquedialectales,et
jusqu)àlanaissanced)unidiolecte:lephilosopheparlantàlalimiteunelanguequiluiestpropre,etàlui
seul...”-J.-R.Ladmiral,LecturedeHeidegger,nAllemagnesd)aujourd)hui”1975,nr49,s.109.
80
Tegoż,Unelanguedespécialité.L
)Allemandphilosophique,nLeslanguesmodernes”1975,nr2-3,s.145.
81
Tegoż,Sourciersetciblistes,nRevued)esthétique”1986,nr12,s.33.
82
Tegoż,Pourunethéologiedelatraduction,nTTR:traduction,terminologie,rédaction.Etudessurletexte
etsestransformations”1990,nr2,s.121-138.
31
