Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Tekstfilozoficznywperspektywieprzekładoznawczej
(utinterpretes),alejakopisarz,mówca(utorator),odrzucałzatemdosłowność
wprzekładzie83.Tylkotakiprzekładzasługujezdaniemfrancuskiegouczonegona
mianotraduction.Postawasourciersprowadzibowiemwskrajnymprzypadkudo
całkowitegoodrzuceniatłumaczeniaipozostawieniatekstuworyginale84.
Ladmiralwidziteżwprzekładziefilozoficznymniezbędnyelementkształcenia
tłumaczyitłumaczek.Jegozdaniemtłumaczenianiedasięsprowadzićdosumy
konkretnychkompetencji-jesttoraczejpewnaglobalnapraxis,którejwykształ-
ceniemożliwejesttylkodziękipołączeniućwiczeń(wtymtłumaczeńspecjalis-
tycznych),studiowaniadyscyplinpomocniczych,takichjakterminologiaczy
komunikacjamiędzykulturowa,iprzedewszystkimkształceniapodstawowego.
Towłaśniewtejostatniejkategoriipowinnosięznaleźćmiejscedlaprzekładu
filozoficznego,któryLadmiralzaliczadoprzekładupodstawowego85.
102070Poetykatłumaczenia-HenriMeschonnic
JednymzkrytykowanychprzezLadmiralasourciersbyłHenriMeschonnic,który
wpracachPourlapoétiqueIIiPoétiquedutraduirepostulowałpoetykętłumaczenia
jakoalternatywęwobecdominującejideologiizakładającejprzezroczystośćtłuma-
czenia86.Tenideał,każącytłumaczomzacieraćswojąobecnośćwprzekładzie,opie-
rasięnawierzewniezależnyodkultury,dyskursuiideologiisens,którymożna
bezstratnieoddaćwinnymjęzyku.Meschonnickrytykujetęopozycjęformyisen-
su,którasamajestproduktemkulturyihistorii87.Punktemwyjściajestdlaniego
nietylejęzykoryginałuiprzekładu,iletekst,którytworzyswojąwewnętrznąstruk-
turęsemantyczno-formalną:nPrzekładjesthomogenicznywstosunkudotekstu,
83
Tegoż,Sourciersetciblistes,s.33.WDeoptimogenereoratorumCycerontakpisałoswoimprzekładzie
mówAjschinesaiDemostenesa:nprzełożyłemjenałacinę,niejakotłumacz,alejakomówca;myśli
pozostajątesame(...);słowasąwłaściwezwyczajomnaszegojęzyka.Nieuznałemzakoniecznetłuma-
czyćdosłownie;zachowałemtoniwartośćwyrażeńwichcałości”-cyt.za:G.Dotoli,Traduireen
françaisduMoyenAgeauXXIèmesiècle,Hermann,Paris2010,s.39.
84
J.-R.Ladmiral,Sourciersetciblistes,s.39.
85
Tegoż,Formationdestraducteursettraductionphilosophique,nMeta:journaldestraducteurs/Meta:
Translators)Journal”2005,t.50,nr1,s.97-105.
86
Przezroczystość(transparence)jestmetaforąużytąprzezGeorges)aMouninawLesBellesinfdèles,gdzie
piszeoszklankachprzezroczystych(verrestransparents),czyliprzekładach,któresprawiająwrażenie
tekstunapisanegowjęzykudocelowym,orazoszklankachkolorowych(verrescolorés),którecoprawda
pozwalajądostrzecto,cosięwszklanceznajduje,jednakniepozwalajązapomniećoswoimkolorze,
awięcoobcościjęzykaikulturyźródłowej.Por.G.Mounin,LesBellesinfdèles.Essaisurlatraduction,
CahiersduSud,Marseille1955,s.109in.
87
H.Meschonnic,PourlapoétiqueII.Epistémologiedel)écriture,Poétiquedelatraduction,Gallimard,
Paris1973,s.307-311.
32
