Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RenataPęciak
Terroru,krytykującsłabośćDyrektoriatu,bezgranicznieoddanebyłosprawiere-
wolucjiorazideomrewolucyjnym.PoczątkowoSayredagowałartykułyliterackie
orazstreszczeniaróżnychdzieł,późniejpublikowałnajważniejszedlaczasopisma
artykułyzzakresuekonomiipolitycznej,awkońcuzostałredaktoremnaczelnym.
Efektemjegodziałalnościwperiodykunaprzestrzeni11latbyło125publikacji
17.
WrazzwybuchemrewolucjifrancuskiejSay–wzwiązkuzeswoimpocho-
dzeniemkupieckim,powiązaniamizkręgamihandlowymiwLondynie,Paryżu
iGenewie−miałpodstawydofaworyzowaniarewolucyjnychdążeńicelów.
Udzielającswojegocałkowitegopoparcia,nigdyniebyłaktywnymuczestnikiem
rewolucji;niestanąłrównieżwopozycjinawetpodczasokresuterroru,chociaż
wyrażałdezaprobatęnałamachczasopisma
18.Wjegopóźniejszychpracachbrak
jest„(…)retrospektywnegolamentu,którymrozkoszowalisięnawetliberało-
wie”
19.Niemarównieżdowodów,żekiedykolwiekwziąłudziałwjakiejśde-
monstracjipolitycznejbądźwstąpiłdojakiegokolwiekklubupolitycznego.Say
byłmniejreakcyjnyniżwiększośćrepublikanówwokresietrwaniaDyrektoria-
tu.Nieperorowałzoburzeniemwobecwydarzeń,którerozegrałysięwczasie
WielkiegoTerroruanirównieżniewystępowałprzeciwjakobinom.Niemniej
jednakichprzywódcęMaximilianaRobespierre’auznawałzauzurpatora;choć
niezauzurpatoradążącegodomonarchii,leczzaautokratęuzurpującegosobie
władzęZgromadzeniaNarodowegoiKomitetuOcaleniaNarodowego
20.Choć
mniejniżrepublikanie,wierzyłwprawoirząd,utrzymując,iżwprzyszłości
pomyślnośćgospodarekiświatabędziezależećodrozwojuwszelkiejdziałalno-
ściekonomicznej,przezcorównieżnaukiekonomiipolitycznej.
NapoleonBonapartemianowałSayasekretarzem-redaktoremKomisjilegisla-
cyjnej,którejzadaniembyłoopracowanienowejustawykonstytucyjnej–Konsty-
tucjirokuVIII
21.PoparcieudzieloneNapoleonowiprzezredaktorów„LaDécade”
przyokazjizamachustanu18brumaire'aVIII(9listopad1799r.),pozwoliłotrzem
spośródredaktorów,wtymrównieżSayowi,zająćmiejscewTrybunacie
22.Sayjak
większośćFrancuzów,żywiłgłębokąwiaręwsłusznośćicelowośćtworzeniano-
wegoporządkupolitycznegoigospodarczegoopartegonazasadachliberalnych.
17P.Steiner:TheStructurofSay’sEconomicWritings.„TheEuropeanJournaloftheHistory
ofEconomicThought”Summer1998,s.228.
18P.Steiner:Commentstabiliserl’ordresocialmoderne?J.-B.Say,l’économiepolitiqueetla
Révolution.„EconomieetSociété”.„Oeconomia”.SérieP.E.juillet-octobre1990,no°13,s.173.
19R.R.Palmer:J.-B.Say.AnEconomistinTroubledTimes.UniversityPressPrinceton,
Princeton1997,s.5.
20Ibidem,s.27.
21J.Valynseele:LesSayetleursalliences.Paris1971,s.41.
22TrybunatzostałpowołanymocąKonstytucjiz1799r.Jegozadaniembyłoopiniowaniena
forumparlamenturządowychprojektówustaw.Zostałzniesionyw1817r.
