Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jean-BaptisteSay–działaczpolityczny,przemysłowieciekonomista
19
ukowąSaya.TraktatznalazłuznaniewopiniiPierwszegoKonsula,któryjednak
zaleciłwprowadzenieistotnychmodyfikacji,uzasadniającjekoniecznościącza-
su.NowewydanieTraktatumiałousprawiedliwiaćwoczachpublicznościśrodki
zastosowaneprzezdecydentówwramachpolitykifinansowejpaństwa.Takzre-
dagowanyTraktatmiałstanowićksiążkęokolicznościową,aSayowimiałaprzy-
paśćrolarzecznikakoncepcjifinansowychNapoleona
30.Nieporozumienie,zpo-
zorumałoznaczące,wkrótceprzerodziłosięwotwartąkrytykę
31.
Sayznalazłsięwopozycji,któraprzeciwstawiałasięnadużyciomzestrony
władzy,atakżenaruszeniomwolności.Rozczarowanycorazsilniejszymiten-
dencjamiautorytarnymirządukonsularnegokwestionowałpolitykęinterwen-
cjonizmuprowadzonąprzezNapoleona
32.W1804r.odrzucającbezwzględne
poparciedladziałańNapoleona(idlajegokoronacjinacesarza),Sayzostałusu-
niętyzTrybunatu.Przeciwnywprowadzonejcenzurzeorazograniczeniomwol-
nościdruku,otrzymałurzędowynakazwstrzymaniadrugiejedycjiTraktatu.
Dzieło,wysiłekwnikliwychstudiówiobserwacji,zpowodudysydenckichpo-
glądówautoranadziesięćlatpowędrowałodolamusa.PousunięciuzTrybuna-
tu,odrzuciłproponowanemustanowiskodyrektorawydziałupodatkówbezpo-
średnichwdepartamencieAlgierii,uznającsystempodatkowyzaszkodliwydla
gospodarki.
4.Eksperymentprzemysłowyidziałalnośćnaukowa
TrudnasytuacjamaterialnazmusiłySayadopodjęciaeksperymentuprze-
mysłowego.Sayzdecydowałsięzaangażowaćśrodkiwstworzenieprzędzalni
bawełny–dziedzinyprzemysłu,którawówczasprzeżywałaeksplozję.Saystu-
diowałprocesprodukcji,składającirozbierającmaszynytekstylnebędącewpo-
siadaniuConservatoiredesartsetdesmétiers.Samstałsięrobotnikiem,ajego
dziesięcioletnisynHoracebyłniezastąpionympomocnikiemwwiązaniuzerwa-
nejprzędzy
33.Pierwszeprzedsięwzięciezwiązanezprzędzalniąbawełnyw1804r.
poniosłofiasko.Dopierootwarciew1806r.przędzalniwAuchy-le-Châteauko-
łoHesdinwregioniePas-de-Calaisprzyniosłosukces.Wciąguczterechlat
przedsięwzięcierozrosłosię,dostarczajączatrudnienia400pracownikomipro-
30P.Steiner:PolitiqueetéconomiepolitiquechezJ.-B.Say.„RevueFrançaised’Histoiredes
IdéesPolitiques”1997,no°5,s.34.
31A.Clément:Op.cit.,s.10.
32P.Steiner:Commentstabiliserl’ordresocial…,s.189.
33A.Liesse:Unprofesseurd’économiepolitiquesouslaRestauration.J.-B.SayauConser-
vatoiredesArtsetdesMétiers.„JournaldesEconomistes”avril-juin1901,s.22,161-174.
