Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jean-BaptisteSay–działaczpolityczny,przemysłowieciekonomista
17
OkreszawieruchypolitycznejstopniowozbliżyłSayadozagadnieńzwiąza-
nychzekonomiąpolityczną.Wtymczasieznajomośćekonomiistałasięwarun-
kiemkoniecznymdopełnieniafunkcjipublicznych.Stanowiskozajmowaneprzez
SayawTrybunaciewymagałowiedzyekonomicznej.W1800r.Sayopublikował
broszurę„OlbieouEssaisurlesmoyensd’améliorerlesmoeursd’uneNation”,
któranawiązywaładosłynnej„Utopii”ThomasaMoore’a
23.Esejprzedstawiałwy-
imaginowanąkrainęOlbie,gdzienaruinachmonarchiiabsolutnejzostałaustano-
wionawolnośćpolityczna,którazmieniapanująceobyczaje.Pierwszaczęśćtego
dyskursuomoralnościtraktowaławistocieoekonomii.Sayprezentowałpogląd,
żepolitykaimoralnośćpodporządkowanesąekonomii,którejznajomościąpo-
winnidysponowaćwszyscyobywatele
24.
WtymwłaśnieokresieSayzwiązałsięzIdeologami,grupąskupionąwokół
filozofiimoralnejDestuttadeTracyorazwokółfizjologiiPierre’aCabanisa,któ-
raprzenosiłametodyencyklopedystównawszystkienaukihumanistyczne
25.Za-
równospołeczne,jakiintelektualnepowiązaniaSaya,mogąświadczyćojego
przywiązaniudoIdeologów.Związkizczołowymczasopismemgrupy„LaDé-
cade”,wktórymobjąłstanowiskoredaktoranaczelnego,nieformalnepowiąza-
niapoprzezsalonyMadamedeHélvetius,księciadeSalmeiMadamedeCon-
dorcetskupiająceIdeologów,aktórychczęstymgościembyłrównieżSay,
umiarkowanyrepublikanizmpo1794r.,entuzjastyczneprzyjęcieNapoleona
wroliPierwszegoKonsula,członkostwowTrybunaciezasilonymprzeztrzech
Ideologów(Cabanisa,Daunou’a,Chéniera),jakiopozycjawobecNapoleonapo
1801r.–tacharakterystykaokreślaprzynależnośćdogrupyIdeologów
26.Tejka-
tegoryzacjiniemożeuniknąćSay.Niemniejjednakonsamdeklarowałswoją
bezpartyjność,nazywającsięczłowiekiembezpartii
27.
Lataod1800do1814,którenaarenępolitycznąwypromowałyNapoleona,
początkowojakoPierwszegoKonsula,anastępniejakocesarza,dlaSayastały
sięokresemrozpoczynającymbadaniawdziedzinieekonomii.Byłtodlaniego
okresfrustracjiwywołanejrozczarowaniemwydarzeniamiweFrancji,które
wistotnysposóbwpłynęłyzarównonajegożycieosobiste,jakizawodowe.
SaybyłczłonkiemTrybunatu,aleaktywnąrolęodgrywałzwłaszczawra-
machkomitetufinansów.Nazleceniekomitetuw1802r.zredagowałraportdo-
23J.-B.Say:OlbieouEssaisurlesmoyensd’améliorerlesmoeursd’uneNation.Crapelet,
Paris1800,s.IX-X.
24Ibidem,s.25-26.
25E.L.Forget:Op.cit.,s.4.
26TakąkategoryzacjęproponujeS.Staum:Minerva’sMessage,StabilizingtheFrenchRevo-
lution.MacGill-Queen’sUniversityPress,Montreal1996,cyt.za:E.L.Forget:Op.cit.,s.122.
27E.L.Forget:Op.cit.,s.33.
