Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rubryceleischematyzmydiecezjalneizakonne-kościelnesilvarerum
13
wmarginalia,choćmożnazauważyćpewnąprawidłowość:najwięcejzapisków
znajdujesięwdyrektoriachzlat20.,30.i40.XIXwieku.Wrazzezbliżaniem
siędokońcaXIXwiekunotowanomniej,cospowodowanebyłozapewne
zwiększeniemdostępudoartykułówpapierniczychizmianąjęzykaelenchusów
narosyjski.Niecieszyłysięjużzapewnepopularnościąwśródduchowieństwa
zakonnego,gdyżpokasatachklasztorówdokonanychwzaborzerosyjskim
zakonnikówniebyłojużtakwielu,bytrzebabyłoczęstosięgaćdoichspisów,
aitebyłymocnoskrócone(najczęściejuwzględniałytylkozmarłych).
Analizującrubrycelediecezjiżmudzkiej,AldonaPrašmantaitėsformuło-
wałaogólnąmyśl,iżtepobocznenotatkistanowiąunikalneźródło,woparciu
októremożemysporopowiedziećnietylkooautorze,aletakżeoczasach,
wktórychżył(Prašmantaitė2000).Wydawanedyrektoriazawieraływszyte
pustekartydosporządzanianotatek(przekładki).Umożliwiałotoosobompo-
siadającymrubrycelenawłasnośćnotowanieprywatnychspraw.Zapisywano
jednakwkażdymwolnymmiejscu-namarginesachkalendarza,elenchusów
czynaokładce(Chomentowska,2016b).Najczęściejwjęzykupolskimiła-
cińskim,niekiedyrosyjskim(DirObs1875,1878,1881,1890,1891;DirSam
1834),włoskim(DirObs1829),francuskim(DirOP1841(2))lubhebrajskim
(DirOP1841(2)).Notatkiczynionewrubrycelachmożnapodzielićnapięć
podstawowychkategorii:1)proweniencyjne,2)dotyczącedystrybucjiicen
rubrycel,3)dotycząceobowiązkówkapłańskich,4)związanezdziałalnością
gospodarcząi5)intelektualną(por.Prašmantaitė2000).Jeślirubrycelaniepo-
siadażadnychmarginaliów,prawdopodobnieprzeznaczonabyładozakrystii,
copotwierdzanotatkaproweniencyjnanaokładcedyrektoriumżmudzkiego
z1836:Dozakrystyiolsiadzkiey,awewnątrzbrakjestjakichkolwiekzapisków
(podobnie:DirOSB1860).
Dopierwszejkategoriinależąpodpisywłaścicielanapierwszejlubostatniej
stronierubryceli.Dziękitemumożliwejestprześledzeniedziejówzbiorów
bibliotecznych(Por.Kwaśniewski2013;Chomentowska2016b).ZkoleiDi-
rectoriumSamogitiensisna1847rokzawieratrzyróżnestemplebiblioteczne
orazręcznyexlibris.Zapiskiproweniencyjnesporządzanopołacinie,np.ad
usumGeorgiiTołłucińskilub:Adm[odo]ReverendoPatriS[acr]aeTh[eologi]
aeLectoriRaymundoStasiulewiczPhilosophiaeetaa(artium)liberaliumpro-
fessoriinc[onve]ntugeneraliViln[ensi]S[ancti]SpiritusOrdinisPraedicatori
gratissimoanimoaucthorofert(DirOP1821,zob.ibidem1835).Bywałytakże
robionepopolsku,np.wrubrycelidominikanówz1835rokuznalazłasięluźno
włożonakartka:Książeczkataofiarowanazostałaprzezo.KornelaRapczyń-
skiego,kaznodziejęsłynnegodominikanina,jakwskazujenadpis–autograf
jegoo.HiacyntowiChmielewskiemuwrazzpracątegożo.Rapczyńskiego,
