Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Kryminalizacja
przypadkujestkarawperspektywiepodstawowychzasadmoralnych,zwalania
domniemaniezgodnościobowiązującychprzepisówzKonstytucją,wtymzjej
art.31ust.3.
NajszerzejomawiazagadnienieracjonalnejkryminalizacjiL.Gardocki61.Jego
zdaniem,mamyzniądoczynieniawówczas,gdynwedługzamiarukryminalizu-
jącegomawywołaćpewneskutki”niezależnieodtego,czyfaktyczniejestwstanie
jewywołać.Irracjonalną(emocjonalną)jestkryminalizacjaopartawyłączniena
intuicyjnieodczuwanejkarygodnościokreślonegotypuzachowania62.L.Gardoc-
kiuznajezaracjonalnąkryminalizacjęopartąwszczególnościnanastępujących
celach:a)ochronadobraprawnego,b)utwierdzeniepostawmoralnych,c)rozła-
dowywanienapięćspołecznych,d)kryminalizacjasymboliczna,e)kryminaliza-
cjauproszczona,f)kryminalizacjadoktrynalna,g)kryminalizacjadyscyplinują-
ca.Przyjmujączapodstawędalszychrozważańsformułowanąpowyżejkoncepcję,
wedługktórejracjonalnajestkryminalizacjadochowującawymogówzasady
proporcjonalnościsensulargo(czy–jużwtymmiejscuujmującszerzej–całej
klauzulilimitacyjnejart.31ust.3Konstytucji),należyzauważyć,iżpowyższyka-
talogprzypadkówkryminalizacjiracjonalnejwrozumieniuL.Gardockiegonie
zawszedoprowadzidouznaniazaracjonalnąkryminalizacjiocenianejpodkątem
spełnianiawymogówustanawianiakaralnościuzgodnionychzkontekstemkon-
stytucyjnym.Zdekodowanieprzyczynyczyprzyczynkryminalizacjikonkretnego
zachowaniapozwolinaichprzyporządkowaniedokategoriiwskazanychprzez
L.Gardockiego,uznanychzapotwierdzająceracjonalnośćdziałaniaustawodawcy
zewzględunakierowaniesięprzezniegozałożonymcelem.Jeślijednak,przykła-
dowo,wtrakcieprocesuocenyaktukryminalizacjijakojedynyceldziałaniaob-
jawisięchęćrozładowanianapięćspołecznych,zatemnormaniebędziespełniała
warunkówingerencjizewzględunaniedochowaniewymogukonieczności,sta-
nowiącegoskładowązasadyproporcjonalnościsensulargo,będzietrzebauznać,
żeniespełniaonawymogówracjonalnejkryminalizacji,mimożezatakąuznałby
ją–jakmożnazałożyć–L.Gardocki.Zkoleikryminalizacjauznawanaprzez
L.Gardockiegozairracjonalną(emocjonalną)możezostaćuznanazaracjonalną,
spełniającwymogikryminalizacji.Nawet,jeśliwyjściowąintencjąustawodaw-
cyjestwprowadzeniekaralnościzewzględunadostrzeżonąpofakciespołeczną
szkodliwośćjużpopełnionegoczynu,nieoznaczatoautomatycznieniemożności
przeprowadzeniaprocesukryminalizacjizgodniezprzyjętymiuprzedniojejzasa-
dami.Niedasięjednakukryć,żewprzypadkulicznychprzykładówkryminaliza-
cjinaprzestrzenichoćbyostatniegodziesięcioleciawyjściowatezaoemocjonal-
61L.Gardocki,Zagadnienia…,s.53-85,175in.;idem,Kriminalisierung…,s.1336-1337;idem,
Prawokarne,Warszawa2015,s.27-28.
62L.Gardocki,Zagadnienia…,s.53-54;M.Filar,Politykakryminalnaczypolityka?(Nowelizacja
kodeksukarnegowzakresieprzestępstwseksualnych),[wo]Węzłoweproblemyprawakarne-
go,kryminologiiipolitykikryminalnej.KsięgapamiątkowaofiarowanaProfesorowiAndrzejo-
wiMarkowi,red.V.Konarska-Wrzosek,J.Lachowski,J.Wójcikiewicz,Warszawa2010,s.848.
