Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Harmonizacjakontekstukonstytucyjnegowprocesiekryminalizacji...
Powyższakoncepcjakorespondujezetapamiizałożeniamikryminalizacjiza-
proponowanymiprzezR.Zawłockiego.Autortenwyróżniatrzyjejetapy.Pierw-
szymjestuznanie,żeokreślonezachowaniepowinnozostaćzakazanepodgroź-
bąkarykryminalnej.Drugim–wskazanietreścikarnoprawnegozakazu(treści
znamionczynuzabronionego).Trzecim–określeniepodstawodpowiedzialności
karnejsprawcyczynuzabronionego(pozostałychwarunkówprzestępności)bądź
uznanieistniejących5.Wpoluzainteresowaniazaproponowanejkoncepcjipozo-
stająjedyniedwapierwszeetapy.
NastępnieR.Zawłockiwyróżniakryteriakryminalizacji.Formułujejewopar-
ciuopodstawowezasadyifunkcjiwspółczesnegoprawakarnegomaterialnego
orazzałożeńtworzeniaobowiązującegokodeksukarnego.Samekryteriakrymi-
nalizacjiokreślazkoleijakoszczególnezałożenia,naktórychustawodawcapowi-
nienopieraćaktkryminalizacjiokreślonejpatologiispołecznej.Pierwszym,uzna-
nymzapodstawowekryteriumjestochronadobraprawnegowynikającazreguły
nullumcrimensinepericulosocialiorazfunkcjiochronnejprawakarnego.Dru-
gim–wymógokreślonościtypu,zgodniezzasadąnullumcrimensinelegecerta
etstrictaifunkcjągwarancyjnąprawakarnego.Trzecim–zasadapomocniczo-
ściprawakarnegowynikającaztraktowaniagojakoultimaratio(zasadasubsy-
diarności)orazstosowaniazasadypolityczno-kryminalnejindubioprolibertate.
Czwartymkryteriumjestproporcjonalnośćkryminalizacjiwynikającazzasady
adekwatnościproponowanychrozwiązańwodniesieniudocharakterukrymina-
lizowanychzachowań.Piątymjestelastycznośćstosowaniaprzepisuprawakarne-
gooznaczającajegoukierunkowanienarealizacjękompensacyjnejfunkcjiprawa
karnego.Kryteriumszóstestanowiwymógskuteczności,związanyzzałożeniem
racjonalnegoicelowegowprowadzaniakryminalizacji,którarokujepozytywną
prognozęcodojejskutecznościwpraktycznymstosowaniu6.
WswojejautorskiejkoncepcjiR.Zawłockiprzyjmujezasadniczoodmienną
optykęodtej,którależyupodstawkoncepcjizaproponowanejnawstępie.Autor
tenpatrzynaproceskryminalizacjizperspektywynaukiprawakarnego,jegoza-
sadifunkcji.KontynuujewtensposóbpodejścieL.Gardockiego.Nieuwzględnia
natomiastperspektywykonstytucyjnej,związanejzkoniecznościądochowania
ograniczeństanowieniaprawaprzewidzianychwkonstytucji.Kryteriakrymina-
lizacjiwskazaneprzezR.Zawłockiegoznajdująwistocieodzwierciedleniewele-
mentachzasadyproporcjonalnościsensulargo,choćautordozasadytejichnie
odnosi.Natomiastzaproponowananawstępiekoncepcjaprocesukryminalizacji
5R.Zawłocki,KryminalizacjaobrotugospodarczegowPolsce,[wo]Zagadnieniawspółczesnej
politykikryminalnej,red.T.Dukiet-Nagórska,Bielsko-Biała2006,s.214;idem,Pojęcieifunkcje
społecznejszkodliwościczynuwprawiekarnym,Warszawa2007,s.109.
6R.Zawłocki,Kryminalizacja…,s.217-218.Natematkryminalizacjirównieżidem,Pojęcie…,
s.99in.PierwotnieswojąkoncepcjęprocesukryminalizacjiprzedstawiłR.Zawłockiwpracy
Podstawyodpowiedzialnościkarnejzaprzestępstwagospodarcze,Warszawa2004,s.19-20,
jednakzostałaonapełniejzaprezentowanawpostaciomówionejpowyżej.
