Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozwójfonologicznymowydziecka
Początkowostrukturafonologicznawyrazówskładasięzelementów
opartychnajednejtylkodystynkcji:spółgłoskazamknięta-samogłoska
otwarta(Smoczyński71955,s.70).Łobaczuważa,że„niecałkiemjasnesą
mechanizmypowstawaniahomonimiidziecięcej,atakżetzw.fonologicz-
nychidiomów(postaciwyrazówniezgodnychzdanymetapemrozwojo-
wymdziecka)”(Łobacz71996,s.23).Dzieckoposługującesięhomonimem
częstoniejestrozumianeprzezotoczenie,aznaczenietakbudowanych
słówmożnazdekodowaćjedyniewówczas,gdyprzeanalizujesiękonsytu-
acjęichpowstania.Naprzykładtwórjęzykowyka-ka7częstoużywany
przezcórkęSmoczyńskiego,używanybyłnaokreślenieGkota?,Gkartofli?iGga-
zety?.Cechącharakterystycznąhomonimówjestreduplikacja,czyli„po-
wtarzaniekompleksówdźwiękowych,zpewnąpauzą,zoddzielnymdla
każdegoczłonuakcentem”(Smoczyński71955,s.71).Homonimypowstają
równieżjakoefektpołączeniaczłonów„wjednącałośćakcentową,przy
czympowtórzeniuulegaewentualniejedentylkoelementczłonu”(Smo-
czyński71955,s.71).Whomonimachpowtórzeniuulegatasylaba,którą
dzieckonajłatwiejzapamiętało.Kaczmarek(1953)wmowieswojego
dzieckaodnotowałreduplikacjęsylabykońcowejlubsylabyakcentowanej.
dodaćwtymmiejscu,żenieukażdegodzieckaetaphomonimiiujawnisię
natakąskalę,żerodzicetodostrzegą.Taobserwacjajestpotwierdzeniem
faktu,iżakwizycjajęzykauposzczególnychdzieciprzebiegazgodniezin-
dywidualnymwzorcemichrozwoju,stądposzczególnezjawiskajęzykowe
mogąpojawiaćsięzwiększymlubmniejszymnasileniem.
Badaczezwracająuwagęnajeszczeinnyfenomentegookresu,miano-
wicienafaktróżnychrealizacjiartykulacyjnychtegosamegowyrazu(Ło-
bacz71996,s.23).Tasytuacjapotwierdzaniestabilnośćichwiejność
poszczególnychfonemów,którychsłabośćuwidaczniasięwrealizacjach
wyrazowych.
Pojawieniusięnowychelementówfonologicznychsprzyjazjawisko
echolalii.Półtorarocznedziecko,gdypodamusięwzórwymawianiowy,po-
traficorazdokładniejpowtarzaćnowewyrazy,np.tap-tan,gdziebodźcem
wyzwalającymbyłwyrazGtapczan?(Smoczyński71955,s.72).Dzieckowtym
wiekupotrafijużbudowaćsłowawoparciuonastępująceschematy
19KaczmarekprzywołujetusłowoGdaj?,którewprocesiereduplikacjiuzyskałoformęde-de-de
(por.Kaczmarek,1953,s.30).
–43–
