Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wewstępiechciałbymprzywołaćwyraźnedwagłosy,coprawda
zróżnychepokiprezentująceróżnepozycjeświatopoglądowe,ale
otymsamymzagadnieniu—modernizmie
2
.Chcęnapodstawie
wypowiedzipapieżaPiusaXorazRichardaSheppardadokonać
rekonstrukcjiatmosferyintelektualnejokresu,wktórympowsta-
wałyopowiadaniapierwszegotomuautoraFerdydurke.Wszczegól-
nościzaśinteresujemniewydobycietego,cojestponadtekstami,
cojeprzenikainacosąodpowiedzią.Dlategoteżsięgampouży-
tecznąAlthusserowskąkategorięproblematyki,któramamnadzieję,
pozwolizrozumiećzasadyrodzącychsiękoniecznościzmiany
modelumyśleniaoświecie,człowiekuijęzyku.Celemwstępujest
ukazaniemyśli,stanowiskipostawcharakterystycznychdlaepoki
powstawaniaPamiętnikazokresudojrzewania3.
WczęściProfanacjescharakteryzujęnarzędziapojęciowe,
metodologiczneiteoretyczne,któresłużyłymipodczasczytania
2
Wtymmiejscuwypadamiserdecznieiszczerzepodziękowaćzawszel-
kieuwagiikrytycznąlekturęJegoMagnificencjidr.hab.prof.UŚRyszardowi
Koziołkowi,atakżeprof.zw.dr.hab.JózefowiOlejniczakowiorazRecenzentowi
niniejszejksiążki,prof.zw.dr.hab.JerzemuJarzębskiemu,bezktórychksiążka
tabyłabyniepełna.Ichuwagipozwoliłymiuniknąćwielubłędów,atakżezni-
welowaćostrośćstawianychtez,wwielumiejscachzaśdoprecyzowaćniejasności
iogólnośćwywodu.
3OczywiścieistniejąbadaczesytuującyprzedwojennątwórczośćGombrowi-
czawnurciepostmodernistycznym(EwaGraczyk,DagmaraJanczewska,poczę-
ściMarianBielecki),jednakwprzypadkupierwszegotomuopowiadańwydanego
w1933rokutakieprzyporządkowaniewydajesięnadużyciem,nietylkozewzględu
na—copowszechnieuznane—niestałąperiodyzacjęmodernizmuipostmoder-
nizmu.RichardSheppardzauważa:flPozatym,choćmodernizmipostmodernizm
nakładająsięnasiebie,wtakimstopniu,żesporocechpowierzchniowychjest
wspólnychdlaobuzjawisk,istniejąpodstawoweróżniceontologicznemiędzytry-
bami[pisania—M.M.]”.R.Sheppard:Problematykamodernizmueuropejskiego.Przeł.
P.Wawrzyszko.W:Odkrywaniemodernizmu.Red.R.Nycz.Kraków2004,s.76—77.
Zresztąbardziejoperacyjnaiprzekonującawydajemisiępropozycjaperiodyzacji
RyszardaNycza,którypisał:flTakwięcmodernizmcharakteryzowanyjestjakoroz-
ległaliterackaformacjaartystyczno-światopoglądowa,sięgającaodswychpocząt-
kówzkońcaXIXw.pofazęwyczerpaniawlatachsześćdziesiątych,aukazana
wścisłympowiązaniuzprocesamimodernizacjispołecznej,kulturalnejicywili-
zacyjnej”.R.Nycz:Językmodernizmu.Prolegomenahistorycznoliterackie.Wrocław1997,
s.6—7
.
8
