Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czechach,SłowacjiorazIrlandii(DuPont,2017).DowzrostunadwagiiotyłościPola-
kówprzyczyniająsięm.in.brakruchu,modanafastfoody,słodkienapojeorazbrak
wiedzynatematprawidłowegopodwzględemskładuikalorycznościpożywienia.
WPolsceochronazdrowiakoncentrujesięgłównienamedycynienaprawczej,
wydajesięnatencelolbrzymiepieniądze.Leczonesąskutki,anieprzyczyny,pod-
czasgdyrealizacjaprogramówedukacyjnychiprofilaktycznych,takważnychwpro-
cesiezapobieganiachorobom,przybrakuodpowiednichśrodkówiproblemach
finansowychwochroniezdrowiaschodzinaplandalszy.MinisterstwoZdrowia
deklarujeswojezaangażowaniewdziałaniachprowadzącychdozmianyautode-
strukcyjnychzachowańzdrowotnychPolakóworazzmniejszeniazagrożeńśrodowi-
skowych
(np.
ekspozycji
na
wysokie
stężenie
zanieczyszczeń
powietrza),
skutkującychpoważnymikonsekwencjamizdrowotnymi.Przedstawionerządowi
rekomendacjeKomitetuEkonomicznegoRadyMinistrów(KERM)dotycząceplanu
skutecznejwalkizesmogiemniemogąpozostaćwsferzeteoretycznej(SMOG,
2017).Tymbardziej,żewPolscechorobyzwiązanezwysokąemisjązanieczysz-
czeńmogąwedługdanychWHOprzyczynićsięnawetdoponad40000zgonów
rocznie.MieszkaniecKrakowa,którywżyciuniezapaliłżadnegopapierosa,inhaluje
roczniedawkęodpowiadającąwypaleniuśrednio2021papierosów,Poznaniak-
632,aLublinianin-317(Wilczkowska,2017).Zanieczyszczeniepowietrzatojeden
zwieluważnychczynnikówryzykachoróbcywilizacyjnych.Niemożnajednakzapo-
minaćoczynnikachryzyka,naszkodliwośćktórychnarażamysięprzezwybórnie-
zdrowegostylużycia.
Niemawątpliwości,żeedukacjajestpotrzebna,aleproblememwtegotypu
działaniachjestdługihoryzontczasowyoraztrudnydoocenyfaktycznywpływna
zmianęstylużyciapopulacji.Jesttowidocznechociażbywprzypadkupaleniatyto-
niu.Wlatach90.ubiegłegowiekuodsetekpalaczywPolscewynosił51%wprzy-
padkumężczyzni25%kobiet.Pojawieniesięmodynaniepalenieskutkowało
spadkiemrozpowszechnieniapaleniawśródmężczyzno20pkt.%,aukobieto7
pkt.%(Wykowski,2017).Trudnojednakokreślić,jakiedziałaniawykreowałytę
modęidokładnieoszacowaćkorzystnywpływposzczególnychskładowychtych
działań.Każdyprojektwobszarzeedukacjizdrowotnejczyprofilaktykipierwotnej
lubwtórnej,mającyokreślonecele,środkiigrupydocelowe,powinienposiadać
elementewaluacji.Chodzioto,żebymożnabyłocopewienczas,szczególnie
wgrupachryzyka,dokonywaćpomiarówipróbowaćoceniaćwpływprojektuna
zdrowie.
Czymożnastworzyćmodęnadobrejedzenie,modęnabadaniaprzesiewowe
itp.,którychefektybędąporównywalnedowynikówmodynaniepalenie?Można,
alenależypamiętać,żemodęnaniepalenierealizowanopoprzezsystematyczną
działalnośćedukacyjną,projekty,programy,odpowiednieaktyprawne,politykę
cenowąpapierosówiskutecznyprzekazmedialny.DopowstrzymaniawPolsce
rosnącejepidemiiotyłościczyzmianynastawieniadobadańprzesiewowychzcałą
pewnościąniewystarczytylkodobryprogramedukacyjny.Potrzebnebędąrozwią-
zaniaprawne,obligatoryjnedlawszystkich,np.:wzrostakcyzynaniektóreprodukty
spożywcze(przykładowowysokosłodzonenapoje),zwiększenieliczbygodzin
10
