Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
10Propedeutykabadańnaukowych
Celbadanianaukowegorozstrzygaometodzieitechnicebadania
empirycznego.
Procesbadaniaempirycznegomożnaująćwsekwencjędwóchfaz:fazy
konceptualizacjizoperacjonalizacjąorazfazyrealizacji.Każdaztychfazdzieli
sięnaetapycząstkowe.
Wfaziekonceptualizacjizostajesformułowanymodelwyrażającysposób
rozumieniarzeczywistościprzezbadaczaorazformułowanesąhipotezybadaw-
cze.Pookreśleniumodelukonceptualnegokoniecznejestzoperacjonalizowanie
wszystkichwystępującychwnimelementów.Operacjonalizacjaoznaczanadanie
definicjioperacyjnychwszystkimpojęciomirelacjom,któreujętowmodelu.De-
finicjaoperacyjnaokreśla,wjakisposóbpojęciaorazrelacjemiedzynimibędą
obserwowanewrzeczywistości,czyliwjakisposóbbędąpodlegaćpomiarowi.
Oznaczato,żenależywyrazićmierzonepojęciazapomocąkategoriiobiek-
tywnychijednoznacznych,atakżeszczegółowookreślićsposobyichpomiaru,
tzn.sprecyzować,wjakisposóbizapomocąjakichzmiennychpomiarbędzie
przeprowadzany.Etaptenzwiązanyjestzzagadnieniemskalowaniabadanych
zjawisk.Należyrównieżzaprojektowaćmetodypomiaruzwiązkówwystępujących
międzytymipojęciami.
Pofazieoperacjonalizacjinastępujefazarealizacjibadaniaempirycznego,
któraobejmujezbieraniedanychempirycznych,niezbędnychdoweryfikacji
hipotezbadawczych.Sposób,wjakibędązbieranedane,jestpodporządkowany
zasadomoperacjonalizacjiskładnikówmodelukonceptualnego,czylizdefinio-
wanymwnimpojęciomirelacjom.Metodazbieraniadanychwynikazcelu,jaki
postawionobadaniunaukowemu.
Fazarealizacjiobejmujebadaniawtórneibadaniapierwotne,zwa-
nerównieżterenowymi.Badaniawtórnepolegająnapozyskaniuinformacji
zistniejącychjużzasobówdanych.Przeważnierozpoczynająonefazęrealizacji
badaniaempirycznegoiwniektórychprzypadkachnatymetapieprocesba-
dawczymożezostaćzakończony.Zdarzasiętakwówczas,gdycelbadawczy
zostajeosiągniętyiuzyskanezeźródełwtórnychinformacjepozwalajązwery-
fikowaćsformułowanehipotezybadawcze.Jeśliźródłateniesąwystarczające,
tozachodzikoniecznośćkontynuowaniabadańwformiebadańterenowych.
Wbadaniachtychprzeprowadzasiępomiarzjawiskwśródbadanychjednostek
iwtensposóbpozyskujesiędanepierwotne,które–poprzetworzeniuwin-
formacjęwynikową–dadząpodstawędoweryfikacjihipotezbadawczych.Ten
etapbadańokreślasięrównieżmianembadańpierwotnych.Procedurębadaw-
czą,obejmującąwszystkiefazyietapyprocesubadawczegowrazzsekwencją,
ilustrujerysunek5.
Etapbadańterenowychwymagawyborumetodybadawczejorazprzygotowa-
niaadekwatnychnarzędzibadawczych,stworzeniamaterialnychiorganizacyjnych
warunkówdorealizacjibadania,anastępnierealizacjiprocedurybadawczej,
czyliprzeprowadzeniapomiaru,bynapodstawieuzyskanychwynikówdokonać
redukcjiiprzetworzeniadanychwkonkretneinformacje.
