Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Nielinioweukładydynamiczne,punktyrównowagiistabilność
5
Jeżeliwopisiemodelowanegoukładuniewyróżnionowjawnysposóbsygnałówwej-
ściowych,tojest
x=f(t3x)3
˙
(1.8)
totakiukładjestnazywanyswobodnym.Postaćmodelu(1.8)niemusioznaczać,żeukład
jestpozbawionysterowania.Model(1.8)jestodpowiedniwsytuacji,gdyokreśloneste-
rowanieu=u(t)zostałouwzględnionewzależnościfunkcjifodczasu,lubkiedyste-
rowaniewpostacisprzężeniaodzmiennychstanuu=u(x)zostałouwzględnionewza-
leżnościfunkcjifodzmiennychstanux,lubwbardziejogólnymprzypadkułączącym
dwapoprzednie,tojestgdyokreślonosterowanieu=u(t3x).Jeśliwrównaniu(1.8)nie
występujejawnazależnośćfunkcjifodczasu,tojest
x=f(x)3
˙
(1.9)
toukładjestnazywanystacjonarnym.Parametryukładustacjonarnegopozostająstałe
wfunkcjiczasu,ajegozachowanieniezależyodchwilipoczątkowejt0.
Definicja1.1.Punktemrównowagiukładu(1.8)nazywamykażdystanxe,dlaktórego
f(t3xe)=0dlakażdegot>t0.
Stałatrajektoriax(t)=xejestwięcrozwiązaniemrównania(1.8)zwarunkiempo-
czątkowymx(t0)=xe.Gdyukładjeststacjonarny(obowiązujemodel(1.9)),wówczas
punktyrównowagirzeczywistymipierwiastkamirównaniaalgebraicznegof(x)=0.
Punktx=0niemusibyćpunktemrównowagiukładu(1.9).Jeżelijednakxe/=0jest
punktemrównowagiukładu(1.9),tozamianazmiennychokreślonarównaniemz=xxe
prowadzidoukładu
z=f(z+xe)=g(z)3
˙
(1.10)
wktórymz=0jestpunktemrównowagi.Takwięczałożenie,żepunktrównowagiznaj-
dujesięwpoczątkuukładuwspółrzędnychniezmniejszaogólnościrozważań,oileba-
damywłaściwościjednego,konkretnegopunkturównowagi.
Definicja1.2.Punktrównowagixejestnazywanyizolowanympunktemrównowagi,jeśli
istniejejegootoczenieniezawierająceinnychpunktówrównowagi.
Oilewstacjonarnymukładzieliniowymistniejepojedynczyizolowanypunktrów-
nowagi(albokontinuumnieizolowanychpunktówrównowagi),otylewukładzienielinio-
wymmożewystępowaćwieleizolowanychpunktówrównowagi.
Opróczpunktówrównowagiukładunieliniowegomożnawyróżnićokresowetrajek-
torieopisującejegozachowaniewstanieustalonym,czylidlat.
Definicja1.3.Jeżeliistniejezmiennewczasierozwiązanierównania(1.8)spełniające
warunek
x(t+T)=x(t)
(1.11)
dlapewnegoT>0ikażdegot>t0,tonazywamyjecyklemgranicznym.
Trajektoriawprzestrzenistanówodpowiadającacyklowigranicznemumapostaćza-
mkniętejkrzywej.