Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wprowadzenie
charakterzajęćprowadzonychprzedewszystkimprzezetnografów,którzysamiko-
rzystaligłówniezmetodjakościowych.Takitytułmógłbyćatrakcyjnydlastudentów
dlatego,iżwskazywał,czegoudaimsięuniknąć.Tonatomiast,cosięznimwiązało,
mogłomiećmniejszeznaczenie.
Wydajesię,żepojęcie„badańjakościowych”zawierawsobieobietnicęuniknię-
ciabądźzmarginalizowaniaznaczeniatechnikstatystycznychorazmechanizmówim
właściwych,takichjakbadaniasondażowelubepidemiologiczne.Nawydziale,na
którympracowałem,rzeczywiścietakbyło,chociażstudencibylizobowiązanido
zaliczaniazajęćpoświęconychmetodomsondażowym.Mielibyćświadomi,wjakim
zakresiekwestietrafnościirzetelności,takczęstoporuszaneprzezbadaczyposił-
kującychsięmetodamiilościowymi,sąistotnenagrunciekażdegowiarygodnego
badania(chociażwodmiennysposób).
Jednakżeztymtytułemzwiązanebyłopewneniebezpieczeństwo.Wydawałosię
bowiem,żezakładatrwałąskłonnośćlubapriorycznąocenę,którebadaniejest
,„dobre”lubprzynajmniej„odpowiednie”(tj.jakościowe),aktórejest„złe”lub
„nieodpowiednie”(tj.ilościowe).Aprzecieżkażdydobrybadaczwie,żewybór
metodyniepowinienbyćzgóryrozstrzygnięty.Należyraczejwybraćmetodę,któ-
raodpowiadatemu,czegostaraszsiędowiedzieć(zob.Punch1998,s.244).
Jeżelinaprzykładchceszzbadaćpreferencjewyborcze,tometodailościowa,
takajaksondażspołeczny,możeokazaćsięnajwłaściwsza.Odwrotnie,jeżeliinte-
resującięhistorieżycialudzilubichcodziennezachowania,tonajodpowiedniejsze
mogąbyćmetodyjakościowe.Przekonanie,żekażdybadaczzprawdziwegozdarze-
niapowinienposługiwaćsięlogikączystoilościową,oznaczałobywyeliminowanie
zzakresubadańwieluinteresującychzjawiskzwiązanychztym,coludzierzeczy-
wiścierobiąwżyciucodziennym–wdomach,biurachczyteżinnychmiejscach
publicznychbądźprywatnych.Wynikaztegoczystopragmatycznateza(wmyślza-
sady„właściwyczłowieknawłaściwymmiejscu”),zgodniezktórąnaszproblem
badawczywyznaczanajodpowiedniejsząmetodę.
Dlategoteżniepowinniśmywżadnymraziezakładać,żemetodyjakościowesąze
swejistotynadrzędne.Podejścieilościowemożebyćczasamipoprostubardziejwłaś-
ciwedlaprzedmiotunaszegozainteresowania.Zatemwybórmetodyzależyodtego,
czegostaraszsiędowiedzieć.Żadnametodabadawcza,bezwzględunato,czyma
charakterilościowy,czyjakościowy,samawsobieniejestlepszaodinnej.
Cowięcej,jakzobaczymypóźniej,nieistniejeneutralnyproblembadawczy.To,jak
ukształtujemyproblembadawczy,wsposóbnieuchronnyodzwierciedlaprzywiązanie
(jawnebądźukryte)dookreślonegomodeluopisującegofunkcjonowanieświata.Tym-
czasemnagrunciebadańjakościowychistniejązłożone,konkurującezesobąmodele.
Stąd,jeżelijesteśmyprzywiązanidometodjakościowych,tomusimyznaleźć
odpowiedziprzynajmniejnadwadalszepytania:
Jakiekonkretniemetodymamynamyśli(np.wywiady,grupyfokusowe,ob-
serwacje,teksty,nagraniaaudiolubwideo)?
Wjakiejmierzetemetodysąodpowiedniedonaszegoproblemubadawczego
iwjakisposóbwiążąsięzuznawanymprzeznasmodelemuporządkowaniaświata?
