Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ajansenistami?
—Różniąsię—odparł—wtym,iżDominikaniemówiąbodaj,
żewszyscyludzieposiadają„wystarczającąłaskę”.
—Rozumiem—rzekłem—alemówiąinaczejniżmyślą,skoro
dodają,iż,abypełnićuczynki,trzebamiećkoniecznie„łaskę
skuteczną,któraniejestdanawszystkim”;takwięc,jeżelisązgodni
zJezuitamiwsłowie,któreniemaznaczenia,sąznimisprzeczni,
azgodnizjansenistami,wistocierzeczy.
—Toprawda—rzekł.
—Wjakisposóbtedy—spytałem—jezuicisąznimiwtakiej
zgodzie,iczemuniezwalczająichnarównizjansenistami?toćznajdą
wnichzawszepotężnychprzeciwników,którzy,podtrzymując
koniecznośćłaskiskutecznej,jedynierozstrzygającej,niedadzą
imugruntowaćtej,którarzekomosamajednawystarcza?
—Tobyniebyłodobrze—rzekł—trzebaoszczędzaćludzi,którzy
mająwKościelepotężnewpływy:Jezuicizadowalająsiętym,
iżzdołaliimweprzećbodajnazwę„łaskiwystarczającej”,którątamci
wykładająsobiejaksięimpodoba.Przeztomajątękorzyść,iżmogą,
kiedychcą,ogłosićichmniemaniezaniedorzeczneiczcze.Skoro
bowiemsięprzyjmie,żewszyscyludziemająłaskęwystarczającą,nic
łatwiejszegoniżwyciągnąćstądwniosek,żełaskaskutecznaniejest
potrzebna,jakoiżjejkoniecznośćczyniłabytamtęniewystarczającą.
Inanicniezdałobysięmówić,iżrozumiejątoinaczej:pospolite
bowiemrozumienietegosłowaniedopuściłobypodobnego
tłumaczenia.Ktopowiada„wystarczający”,powiada„wszystkocojest
potrzebne”;otowłaściweiprzyrodzoneznaczenie.Otóż,gdybyśbył
świadomdawniejszychrzeczy,wiedziałbyś,żeJezuicibylitakodlegli
odprzeparciaswojejnauki,iżzdumiałbyśsięichtryumfem.Gdybyś
wiedział,ileDominikanienarzucaliimkamienipodnogizaKlemensa
VIIIiPawłaV,niedziwiłbyśsię,żeJezuicinieszukająznimizwady,
iżegodząsię,abyzachowaliswojemniemanie,bylezapewnić
swobodęwłasnemu,zwłaszczakiedyDominikaniepopierająjetymi
słowami,którymizgodzilisięposługiwaćpublicznie.
Bardzosąradzizichuprzejmości.Niewymagają,abyprzeczyli
potrzebieskutecznejłaski;tobybyłoniedelikatniestawiać
przyjaciołomtakiewymagania:Jezuitomwystarczatocoosiągnęli.
Światbowiemzadowalasięsłowami:małoktozgłębiarzeczy;skoro
więcobiestronyprzyjęłynazwę„łaskiwystarczającej”,mimo
żewróżnymznaczeniu,niemasznikogo,pozanajbystrzejszymi
teologami,ktobyniebyłprzeświadczony,iżrzecz,którąoznacza
