Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tosłowo,jednakoobowiązujeJakobinówiJezuitów:aokażesię
wdalszymciągu,żeciostatninienajmniejokazaliwtymsprytu.
Przyznałem,żetosązręczniludzie;poczym,abyskorzystaćzjego
rady,udałemsięprostodoJakobinów.Podbramąspotkałemjednego
zmychdobrychprzyjaciół,wielkiegojansenistę(mambowiem
stosunkiwewszystkichstronnictwach),którypytałsięznowuż
ojakiegośinnegoOjca.Uprosiłemgoabymitowarzyszył,izapytałem
ojednegozowychNowychTomistów.Ucieszyłsię,żewidzimnie
znowu.
—Icóż,Ojcze—rzekłem—czyniedośćżewszyscyludziemają
„najbliższą”możność,którawszelakodoniczegoimwistocienie
służy;trzebaimjeszczemieć„wystarczającąłaskę”,którataksamo
nanicsięimniezda:wszaktakiejestmniemaniewaszejszkoły?
—Tak—odparłdobryOjciec.—Samtogłosiłemdziśrano
wSorbonie.Mówiłemotymcałemojepółgodziny,i,gdybynie
piasek,zmieniłbymowonieszczęsneprzysłowie,któreobiegajuż
poParyżu:„KiwagłowąjakmnichwSorbonie”.
—Cóżto,mójOjcze,za„półgodziny”icoza„piasek”?Czy
przykrawająwaszepoglądydopewnejmiary?
—Tak—odparł.—Odkilkudni.
—Ikażąwammówićpółgodziny?
—Nie:możnakrócej.
—Aledłużejnie?—rzekłem.—O,cóżtozadobraustawadla
nieuków!Cóżzaświetnawymówkadlatych,coniemająnicmądrego
dopowiedzenia!Alepowiedzmiwreszcie,Ojcze,czytałaskadana
wszystkimludziomjest„wystarczająca”?
—Tak—rzekł.
—Amimoto,niemażadnegoskutku„bezłaskiskutecznej”?
—Wistocie—rzekł.
—Iwszyscyludziemają„wystarczającą”,ciągnąłem,aniewszyscy
mają„skuteczną”?
—Takjest—odparł.
—Toznaczy—rzekłem—żewszyscymajądośćłaskiiwszyscy
mająjejniedosyć;toznaczy,żetałaskawystarcza,mimoiżnie
wystarcza;toznaczyżejestwystarczającaznazwy,aniewystarczająca
zdziałania.Doprawdy,Ojcze,tojakaśbardzosubtelnanauka.Czy
zapomniałeś,opuszczającświat,cotamznaczysłowo
„wystarczający”?Czyniepamiętasz,żezawieraonowszystko,cojest
potrzebnedodziałania?Alenie,niezapomniałeś,abysiębowiem
posłużyćzrozumialszymporównaniem,gdybycidanonaobiadjedynie
