Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Prozodiakomunikatywistyczna–wposzukiwaniusensu
Wdźwiękudopieroprzebijasięprawdziwyiwłaściwysens,
dźwiękdopierostanowipełnyrównoważnikmyśli.
Każdesłowomaznaczenie,
aleniezawszetopowszednie,tocodzienne,torealneznaczenie,
jakeśmydoniegoprzywiązywaćnawykli.
JuliuszTenner1
vAktorProvostwygłaszałpewnegowieczoranascenietyradyHipolitawtra-
gedyiRasynaFedra.Publicznośćsłuchałazzapartymoddechem.Przysamym
końcu-brakłojeszczedwóchwierszy-opuściłagonaglepamięć.Wstrzymać
falę,zwolnićtętno,ażebyusłyszećsuflera,byłoniepodobnem.Artyściebłysnęła
wtejpotrzebiemyśliniezaczerpnąwszytchunawet,wyrzuciłzwspaniałymroz-
machemostatniedwaaleksandrynywniezrozumiałymwolapuku.Publikaniepo-
chwyciłanaturalnieanisłowa,mimotozerwałasięburzaoklasków,takśmiałata
improwizacyastałasięgiestem,akcentem,tętnem,jednemsłowemmuzykąswą,
jasną,wymownąipotężną”2.Prozodiastałasięsensem.
Odkrywaniemechanizmówrządzącychkomponowaniemsensuwprocesie
odbiorukomunikatówznalazłosięwkręguzainteresowańbadawczychtwór-
cówpolskiejszkołygramatykikomunikacyjnej-AleksegoAwdiejewaiGrażyny
Habrajskiej.Komunikatywizm,jakokonstrukcjazdecydowanieogólniejszaniż
tradycyjneujęciegramatyki,stanowiidealnąodpowiedźnaoczekiwaniawspół-
czesnejlingwistyki.Dziękiholistycznemuspojrzeniunaproceskomunikacji,od-
bywającysięwobrębietrzechróżnychobszarówsensu(ideacyjnego,interakcyj-
negoitekstowego),pozwalawyodrębnićiopisaćskładnikiznaczącekomunikatu.
Wśródprecyzyjnieopracowanychprzezbadaczyetapówuzyskiwaniasensu
interakcyjnegobrakujerozważańdotyczącychprozodii.Jedyniekilkawzmianek
podkreślającychistotnośćwarstwybrzmieniowejwypowiedzidlapoprawnego
przebieguinterpretacjisygnalizujekoniecznośćpodjęciatruduprzeprowadzenia
1J.Tenner,Estetykażywegosłowa,Lwów1904,s.324.
2Ibidem,s.328.
