Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1RozdziałI1KONWENCJONALNEPODSTAWYONUSPROBANDI1
mogładaćposłuchprawu46.Stwierdzasięprzytym,żewprawiekarnymma-
terialnymwinajestjednymzelementówstrukturyprzestępstwa,obokbez-
prawności,karalnościikarygodności47.
Wkonstytucyjnejzasadziedomniemanianiewinnościuwidaczniasięjej
dualistycznyaspektoddziaływania:
1.Wiążewszystkieorganyprocesoweorazinnepodmiotypoprzeznakaz
traktowaniajakoosobyniewinnejkażdego,dopókiniezostaniewewła-
ściwyprocesowosposóbwykazane,jestonsprawcąprzestępstwa,co
sprawia,żezostająoneobciążaneciężaremdowodzenia48;
2.Obligujeustawodawcędostworzeniastosownychmechanizmówsłużą-
cychdowykazania,korzystającyzdobrodziejstwadomniemanianie-
winnościpopełniłprzestępstwo,cooznaczastworzeniepodstawnakła-
dającychnawłaściwepodmiotyobowiązekwykazaniategofaktuwewła-
ściwyprocesowysposób,awięcpoprzezprzeprowadzeniedowodów-
cotworzynormęodwodzeniaonusprobandi49.
Domniemanieniewinności,mającewymiarrangizasadykonstytucyj-
nej,jestjednocześnietreściowymelementemdlaobszaruwyznaczającegopo-
zycjęobywatelawspołeczeństwiewodniesieniudowładzyreprezentowanej
przezsąd.Gwarantujeonakażdemutakietowłaśnietraktowanie,zwłaszcza
wsytuacjipodejrzeniaopopełnienieprzestępstwa.Wiążesięonatakżeznie-
tykalnościąosobistąorazochronągodnościiwolnościczłowieka,traktowa-
nychjakodobraprzyrodzoneiniezbywalne(art.30Konstytucji).Wtymkon-
tekściemówisię,żewpływatowsposóbzasadniczynarangęzasadywyrażonej
wart.42ust.3Konstytucji.Stanowionaszczególnyprzedmiotbardzoszcze-
gółowychanalizdokonanychnietylkonagruncienaukpolskich50.Wjednym
zeswychjudykatówTrybunałKonstytucyjnywskazujenato,żezasadado-
mniemanianiewinnościstanowipodstawęprawnąstworzeniaoskarżonemu
określonejsytuacjiprocesowej.Jejkonsekwencjeprocesowe,toprzede
46D.Świecki,Winawprawiekarnymmaterialnymiprocesowym,„ProkuraturaiPrawo2009,
nr11-12,s.6.
47W.Wróbel,A.Zoll,Polskieprawokarne,Kraków2013,s.179.
48S.Waltoś,Proceskarny.Zaryssystemu,wyd.VII,Warszawa2003,s.239;teżuW.Wróbel,
Odwóchaspektachkonstytucyjnejzasady…,s.324in.;P.Kruszyński,Sz.Pawelec,Zasada
domniemanianiewinnościiciężarudowodu,[wu]Zasadyprocesukarnego.SystemPrawaKar-
negoProcesowego,t.3,cz.2,P.Wiliński(red.),Warszawa2014,s.1610in.
49SystemPrawaKarnegoProcesowego,t.1,cz.1,Zagadnieniaogólne,P.Hofmański(red.),
Warszawa2013,s.779-780;P.Kruszyński,Sz.Pawelec,Domniemanieniewinności…,s.779-780.
50I.Bondarczuk,Warunkoweumorzeniepostępowaniawświetlezasadydomniemanianie-
winności,„ProkuraturaiPrawo”2011,nr4,s.39in.;M.Kowalczyk-Ludzia,Instytucjauniewin-
nieniawpolskimprocesiekarnym,Olsztyn2014,s.72in.;P.Kruszyński,Zasadadomniemania
niewinnościwpolskimprocesiekarnym,Warszawa1983,s.11in.;A.Tęcza-Paciorek,Zasada
domniemanianiewinnościwpolskimprocesiekarnym,Warszawa2012,s.21in.;A.Tęcza-
Paciorek,Aksjologicznepodstawyobowiązywaniazasadydomniemanianiewinności,„Ius
Novum”2010,nr2,s.81in.
-37-