Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1RozdziałI1KONWENCJONALNEPODSTAWYONUSPROBANDI1
wszystkimrozkładciężarudowoduiwyrażonawart.5§2k.p.k.zasadaindu-
bioproreo.Podstawowymskutkiemobowiązywaniazasadydomniemania
niewinnościjestwymaganie,byten,ktozarzucaoskarżonemuprzestępstwo,
musiałjeudowodnić.Zdrugiejstrony,oskarżonymożepozostawaćbierny,
gdyżstanistniejącywwynikudziałaniazasadydomniemanianiewinnościjest
dlaniegokorzystny51.
Domniemanieniewinności(praesumptioinnocentiae)należywięc
uznaćzaobszarwyznaczającystandardywsposobiedowodzeniawprocesie
karnym.Niewątpliwieposiadaonokonstytutywneznaczeniedlastworzonego
nakazuwyrażającegotwierdzenie,każdegouważasięzaniewinnego,dopóki
jegowinaniezostaniestwierdzonaprawomocnymwyrokiemsądu.Poprzez
zasadęstworzonyzostałnakazwyrażającysięobowiązkiemuznawaniaitrak-
towaniaoskarżonegoprzezorganyprocesowejakosobyniewinnejdoczasu
jegoprawomocnegoskazania.Jejnormatywnazawartośćrozciągasięna
wszystkieetapyprocesukarnegopomomentpostępowaniawykonawczego
codoczynu,zaktóryoskarżonyzostałprawomocnieskazany.TrybunałKon-
stytucyjnyuznaje,żepłynącazniejdyrektywanakazujekażdegouważaćza
niewinnegopóty,dopókisądprawomocnymwyrokiemniestwierdzijego
winy.Jakonormakonstytucyjnanakazującaprzestrzeganieokreślonychreguł
postawania,jestskierowanadowszystkich-jejadresatamiszczególnie
wszystkieorganypubliczne52.Treśćorzeczeniawyraźniewskazujenaadresa-
tówtejnormy,którymiprzedewszystkimoskarżycieliorganyorzekające.
Totepodmiotyzostająobciążoneciężaremdowodzenia,aichobowiązkiem
jestprzełamywaniedomniemanianiewinności.Worzecznictwieistotado-
mniemanianiewinnościsprowadzasiędoprzyjęciazałożenia,zgodniezktó-
rymnikogoniemożnauznać(itraktować)zawinnegodopóty,dopókijego
winaniezostanieprawomocniepotwierdzona53.
Udowadnianiesprawstwaorazwinyleżyupodstawkonstrukcjidomnie-
manianiewinności,wyrażającejsiękoniecznościąponoszeniawszelkichcięża-
rówztymzwiązanych,zjednoczesnymzachowaniemobowiązkuprzestrzega-
niagwarancjiprocesowychoskarżonego,atakżeposzanowaniajegogodności
idobregoimienia.Odmiennymrodzajowooddziaływaniemtegodomniema-
niajestto,żerozciągasięononacałespołeczeństwo,wszystkieorganywładzy
pozasądowej,czyliorganyadministracjipublicznej,pracodawców,prasę,or-
ganizacjespołeczne.Wtymwymiarzestanowinormęnakazującą,abykażdy
51WyrokTKz11września2001r.,SK17/00,OTK2001,nr6poz165.
52WyrokTKzdnia16maja2000r.,P1/99,OTK2000,nr4,poz.111.
53Podkreślasię,żeobalenietakiegodomniemanianiemożenastąpićwdrodzepostanowienia
umarzającegowarunkowopostępowanie-por.wyrokTKz6lipca1999,P2/99,OTK1999/
5/103.
-38-