Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wtensposóbproduktów(Karczewska2008:33).Wliteraturzegeomorfologicznej
oznaczarozczłonkowywaniepowierzchniziemilinijnymiobniżeniamiwykorzy-
stywanymiprzezpłynącąnimistalelubokresowowodę(Rachocki2002:63).Jan
PaluszekiWojciechŻembrowski(2008:8),wskazującróżnicewinterpretacjiokre-
ślenia„erozjagleb”,zaznaczają,żewterminologiigeomorfologicznejjestono
synonimempojęcia„denudacjaantropogeniczna”,obejmującegołączneoddziały-
wanienastokzespołuprocesówgeomorfologicznych,wywołanychiprzyspie-
szonychrolnicządziałalnościączłowieka,natomiastwśródgleboznawcówoznacza
całokształtgeomorfologicznychprocesówstokowych,uaktywnionychbrakiem
naturalnejroślinnościiprowadzącychdozmniejszeniamiąższościpokrywygle-
bowejażdojejcałkowitegozaniku.
StefanZiemnicki(1978:7–26)określaerozjęjakozjawiskoprzyrodnicze
wywołanedziałaniemwodyiwiatru,któregonatężenieulegaciągłymzmianom.
Dzielierozjęnanaturalną,występującątam,gdziegospodarkaczłowiekaniewy-
wieralubniewywarłaistotnegowpływunaprzyrodę,orazprzyspieszonąwsku-
tekdziałalnościczłowieka,mogącąpowodowaćnatychmiastoweskutki.Wyróż-
niaprzytymerozjęwietrzną,polegającąnawywiewaniuodspojonychcząstek
gleby,anastępnieichtransporcie,sortowaniuiosadzaniu,orazerozjęwodną(po-
wierzchniową,żłobinową,wąwozową),wywołanąprzezspływywodypodczas
tajaniaśnieguisilneopady.Doprocesówerozyjnychzaliczatakżespływanie
ispełzywaniegleby,osuwiska,erozjęrzeczną(dennąiboczną),sufozję,erozję
chemiczną(rozpuszczanieiwypłukiwaniepierwiastkówizwiązkówchemicz-
nych)iabrazję(niszczącądziałalnośćwodymorskiej).JanSiuta(1978:51–68)okre-
ślaerozjęglebjakoprzyspieszonyprzezdziałalnośćczłowiekanaturalnyproces
modyfikacjipowierzchniziemiprzezwodę,siłęgrawitacjiprzywspółudziale
wodyorazwiatriwyróżniaerozjęwodnąpowierzchniową,wodnąliniową(wąwo-
zową,rzeczną),sufozję,erozjęwodno-grawitacyjną,abrazjęierozjęwietrzną.
Jeszczeszerszypodziałprocesówerozyjnychwodniesieniudogeograficznych
warunkówPolskiprzedstawiająAnnaiCzesławJózefaciukowie(1999:4–8).Ero-
zjęprzyspieszonądefiniująjakodegradowanieizmianyglebpodwpływemsił
przyrodyigospodarczejdziałalnościczłowieka,coodróżniająoderozjigeologicz-
nej(naturalnej),oznaczającejprzeobrażanieiniszczeniepowierzchniziemi
wyłącznieprzezsiłyprzyrody.Zewzględunagłównyczynniksprawczywyróż-
niająerozjęwodnąpowierzchniową–obejmującąrozbryzgizmywypowierzch-
niowe,wodnąliniową(żłobinową,wąwozową,rzeczną),wodnąpodziemną(su-
fozję),wietrzną(deflację,korazję,akumulację),erozjęgrawitacyjną(osuwanie,
spływanie,osiadanie),mrozowo-lodową(wielokrotnezamarzanieiodmarzanie
ziemipołączoneztworzeniemsięlodugruntowego),śniegową(przeobrażaniesię
glebypodwpływemstagnującegolubprzemieszczającegosięśniegu)iupra-
10
