Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Założeniateoretyczneordoliberalizmu
17
iliberalnympolegającymnaposiadaniuprzezdanegoczłowiekamożliwościswo-
bodnegokształtowaniaswojegożyciawedługwłasnegopomysłu(planu).Porządek
(Ordnung)wedługordoliberałówtoporządekgospodarczy(Wirtschaftsordnung).
Jegoskładnikamisąwszelkiewytwory(prawne,instytucjonalne,polityczne,
społeczne)powstającewrezultacietoczącegosiężyciagospodarczego.Porządek
gospodarczyodpowiadazasterowanie(Lenkung)wszystkichprocesów,jakie
występująwdanejgospodarce.Böhmtraktujenarównikonstytucjęgospodarczą
zporządkiemgospodarczym.IdeaORDOtowolnośćplanowaniapodrządami
obowiązującegoprawa.Wjegocentrumznajdujesięodpowiedzialnyczłowiek.
Zakresjegoodpowiedzialnościdotyczynietylkospołeczeństwa,któregojest
częścią,alerównieżpielęgnowaniaprzezniegoporządku,jakiistniejewtymspo-
łeczeństwie.Porządekgospodarczytoładotwartynawyzwanianowoczesności,
niestanowiącyzamkniętejszczelnieformuły.
GospodarkaopartanawolnejkonkurencjipodmiotówzdaniemWalteraEuckena
funkcjonujewedługzasadkonstytutywnych.Sąnimikolejno:sprawniedziałający
systemcen,prymatpolitykiwalutowej,otwartośćrynków,własnośćprywatna,
swobodazawieraniaumów,odpowiedzialnośćistałośćpolitykigospodarczej.
Abyzachowaćfunkcjonalnośćustrojuekonomicznegoopartegonakonkuren-
cji,koniecznebyłowypracowaniezasadregulujących.DonichEuckenzaliczył:
nadzórpaństwanadmonopolami,mającycharakterprofilaktyczny,ograniczenie
progresjipodatkowej,prowadzenieracjonalnegorachunkugospodarczegooraz
równowagęnarynkupracy.Kompletzasadkonstytuującychiregulującychstanowił
jednącałość.Politykagospodarczaprowadzonakonsekwentniewedługtychzasad
pozwalanabudowęporządkuopartegonakonkurencjiiuczynieniagofunkcjonal-
nym.Poszczególnepryncypiawzajemniesiędopełniają,sąonekomplementarne
[Eucken,1990,s.304].Jednocześnie„Zasadykonstytuująceporządekkonkurencji
sązasadamikonstytucjigospodarczej.(ł)Wszystkiezasadykonstytuującesłużą
więcpodjęciujednejcałościowejdecyzjipolitykigospodarczejdotyczącejporządku
gospodarczegoisąrównocześnieśrodkiemdozrealizowaniatejdecyzjiinconcreto.
(ł)Współzależnośćzasadkonstytuującychporządekkonkurencjiidzietakdaleko,
żestosowaniepojedynczychzasadwizolacjiodinnychmożeokazaćsiębezcelowe
[Eucken,2003,s.101-102].
DefinicjaspołecznejgospodarkirynkowejautorstwaAlfredaMüllera-Armacka,
sformułowanaw1946r.brzmiała:„Sensspołecznejgospodarkirynkowejpolega
napołączeniuzasadywolnościnarynkuzzasadąrównościspołecznej”[Pysz,
2008,s.17].Jednocześnieuzupełniłjąstwierdzeniem,że:„Społecznagospodarka
rynkowajestporządkiemspołecznymigospodarczym“[Müller-Armack,1966,
s.295]2.Celamisąwolnośćispołecznasprawiedliwość.AlfredMüller-Armack
2KarlGüntherWeiss,jakopierwszyużyłokreślenia„społecznagospodarkarynkowa”podczasrozmowy
zErhardem,12stycznia1945r.,gdytenszukałsłowa,którepołączyporządekgospodarczyzwolnymrynkiem
