Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cechyodróżniająceprzedsiębiorstwoodinnychpodmiotów
43
Uważasię,żeracjonalniejszajestpomocwformiedotacjibudżetowej.Pomoc
ześrodkówpublicznychokreślonymprzedsiębiorstwomzakłócawarunkikonku-
rencjimiędzyprzedsiębiorstwami,ułatwiającdziałanieprzedsiębiorstwom,którym
siępomaga.Pozatymudzielonapomocpublicznamożeosłabićmotywacjęprzedsię-
biorstwdopoprawyefektywnościdziałania.Praktykadowiodła,żerzadkoefektem
pomocypublicznejbyłotrwalewyjścieprzedsiębiorstwaztrudnościfinansowych.
Podobnyskutekmateżtworzeniespecjalnychstrefekonomicznych,gdziewcelu
pozyskaniainwestorówoferujesięimkorzystniejszewarunkifinansoweniżmają
przedsiębiorstwapołożonepozatymistrefami20.
ZchwiląwejściaPolskidoUniiEuropejskiejwroku2004zwiększyłsięnacisk
naprzestrzeganiezasadyudzielaniapomocyprzedsiębiorstwomześrodkówpublicz-
nychtylkowściśleokreślonychsytuacjach.Wymagategopodstawowazasadakon-
kurencji,abywszystkiepodmiotygospodarczewewszystkichkrajachUniiEuro-
pejskiejdziałałynarównychprawach21.Pomocpublicznadlaprzedsiębiorstwmoże
wpewnymzakresiepochodzićteżześrodkówunijnych.Jestonaściśleregulowana
przepisamiprawa,któreokreślająsytuacje,wktórychpomocmożebyćudzielona,jej
zakres,proceduryprzyznawaniaorazzasadykontroliwykorzystaniaśrodków.Prawo
UniiEuropejskiejdotyczącepomocyześrodkówpublicznychjestmniejrestryk-
cyjnewodniesieniudomałychiśrednichprzedsiębiorstw,coumożliwiaudzielenie
impomocyfinansowejwwiększymzakresieniżprzedsiębiorstwomdużym.
Wpraktycegospodarczejwystępująnieraztrudnościzodróżnieniemprzedsię-
biorstwaodjegoczęściskładowych.Występujetoszczególniewprzedsiębiorstwach
wielozakładowychoraztakich,któreposiadająfilieczyoddziały.Choćczęstosłowo
nzakład”jestwmowiepotocznejtraktowanejakosynonimsłowanprzedsiębior-
stwo”,tojednakwyrażeńtychniemożnautożsamiać.Zakładorazfiliasąkate-
goriamiterytorialnymiiorganizacyjnymi.Zakład(fabryka)jestponadtokate-
goriąprodukcyjną,natomiastprzedsiębiorstwo—ekonomicznąiprawną.
Zakład,oddziałifiliajakoczęściprzedsiębiorstwamająograniczonąsamodziel-
nośćdecyzyjnąiograniczonekontaktyzeświatemzewnętrznym(zinnymiprzed-
siębiorstwamiiinstytucjami),choćwiększeniżinnejegoczęści.Zakładyprzedsię-
biorstwawielozakładowegomogąbyćodsiebieterytorialnieoddalone,nieraznawet
znacznie,alemogąwystępowaćtakżenajednymterenie.Taostatniasytuacjama
najczęściejmiejscewdużychprzedsiębiorstwach.
Częstoczęściprzedsiębiorstwa,tzn.zakładyluboddziały,usamodzielniająsię.
Występująrównieżsytuacjeodwrotne,kiedydotychczassamodzielneprzedsiębior-
stwałącząsię,tworzącnowewspólneprzedsiębiorstwo,aonesamestająsięjego
częściamijakozakłady,filieczyoddziały.
20Oileniepożądanajestfinansowapomocprzedsiębiorstwomześrodkówpublicznych,któraza-
kłócakonkurencyjność,otylepomoctakajestdopuszczalna(anawetwskazana)dlatakichjednostek,jak
placówkibadawczeczyuczelnie,nktóresąwstaniewnieśćdogospodarkicośnowego”—C.Norgren
—dyrektorgeneralnyszwedzkiegoUrzęduAntymonopolowego,Potrzebnajest„dobra”pomoc,nRzecz-
pospolita”z23stycznia2003r.
21Zob.S.Dudzik,PomocpaństwadlaprzedsiębiorstwpublicznychwprawieWspólnotyEuropej-
skiej.Międzyneutralnościąazaangażowaniem,Zakamycze,Kraków2002.
