Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwyklewyrażasiętoprzypomocyformuły:fiTrzyjestjednym;jednojest
trzema”.JednakYung-chiaidziedalejinegujetąideę.Głosi:
Kiedyposzukujesięostatecznegowcałejjegosubtelności,niejest
onoanitrzema,anijednym.Takototrzy,któreniejesttrzema,
nazywasiętrzema;jedno,któreniejestjednym,nazywasięjednym.
Kiedytrzywywodzisięzjednego,niejestprawdziwymtrzy,więcjak
możnagonazywaćtrzema?Kiedyjedenwywodzisięztrzech,niejest
prawdziwymjeden,więcjakmożnagonazywaćjednym?Kiedyjeden
niejestjednym,niekonieczniejesttrzema,anirównieżtrzy,którenie
jesttrzema,niekonieczniejestjednym.Jednakniemożnazaprzeczyć
istnieniujednego,mimożejedenniemożeistniećbeztrzech,podob-
niejakniemożnazaprzeczyćistnieniutrzech,mimożetrzyniemoże
istniećbezjednego.Jeden,którynieistnieje,pierwotnieniejest
trzema.Trzy,którynieistnieje,pierwotnieniejestjednym.Zarówno
jeden,jakitrzypierwotnienieistnieją,inawettanicośćrównieżnie
istnieje.Nieistnienienicościjestpierwotnąnicością,itakotojest
ostatecznymwcałejjegosubtelności.
TutajcelemYung-chiajestzanegowaniewkażdymożliwysposóbusta-
nowionegozwiązkupomiędzyjednymitrzema,aostatecznierównież
samegoichistnienia.Należytuzrozumieć,iżwżadnymwypadkuniekry-
tykujeondoktrynyt!ien-t!ai,lecztaknaprawdędoprowadzajądologicznej
skrajności.Jeślimiałbyjąpoprostuprzyjąć,natychmiastjejnieodrzucając,
byłobytopodejściemjednostronnym.Jegoprzyjęcieijednoczesneodrzuce-
nietejzasadyjestprawdziwympodejściemmadjamiki,prowadzącymdo
tego,coszkołat!ien-t!ainazywachen-k!ungmiao-yu,czylifiprawdziwąpus-
tkąisubtelnąrzeczywistością”.
WedługYung-chia,gdymówimy,żecośjestrzeczywiste,niejesttorze-
czywistościąrelatywną.Kiedymówimy,żejestpustką,niejestpustkąrela-
tywną.To,corzeczywistejestpuste;to,copustejestrzeczywiste.Tozrów-
naniepustegoirzeczywistegoosiąganejestprzezumysłabsolutny,wolnyod
jakiejkolwiekdychotomii.Jestonwyłonieniemsięstałejświadomościświa-
domejsamejsiebie,ajednocześnienieróżnisięonodzwykłegoumysłu.
XI-wiecznymistrzczanTa-ningTao-kuanpowiedział:fiNie-myśljest
źródłem.Nie-przebywaniejestpodstawą.Subtelnarzeczywistośćjestdzia-
łaniem.Prawdziwapustkajestsubstancją.Takotomożemystwierdzić,że
wszędzienaświecieznajdujesięprawdziwapustka,awszystkierzeczywe
wszechświeciesądziałaniemsubtelnejrzeczywistości”.
NastępnieTa-ningwyjaśnia:fiKtopotrafitoobjąć?Czteryporyroku
następująkolejnoposobie.Słońceiksiężycświecąnieprzerwanie.Prawda
nieulegażadnymzasadniczymzmianom,ataoniejestograniczanedo
25
