Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
MirosławaHanusiewicz-Lavallee
pacjentaprzedmowiezastanąprzezniegosytuacjęwyznaniowąwpowiecie
nowogródzkim3.
WtejbardzoskądinądinteresującejrelacjiSierotkajawisięjakoodno-
wicielKościołanaLitwie,przywracającyzrabowaneświątynieimajątki
duchowieństwukatolickiemu,jakoten,którysprowadziłdoNieświeżajezu-
itów,wybudowałimkościółikolegium,takżedziękinimWielkieKsięstwo
kwitniejużnietylkoinreligionecatholica,aleteżinbonislitteris.Jedyne,
czegobrakowałowtychogarniętychduchemodnowypotrydenckiejwło-
ściachRadziwiłłowskich,toklasztorżeński.Itemujednakzaradziłmądry
książę,którynietylkowznosiwłaśnieklasztorzprzeznaczeniemdlasióstr
benedyktynekiczynidlaniegohojnenadania,lecztakżemasprowadzić
Ddoniegoskądinąd[ł]ćwiczonezakonnicezklasztorutegozakonu”.
Chodziłoobenedyktynkireformychełmińskiej,októrychprzybyciedo
NieświeżaRadziwiłłistotniezabiegałwtymżesamymroku1589,wktó-
rymWilkowskiwydałpierwsząedycjęDesiderosusa4.
TowłaśniesiostrybenedyktynkimiałybyćDidealnymi”,projektowa-
nymiprzezniegoczytelniczkamijegodzieła.Pisarzskierujedonichosobną
przedmowę,przemawiającjakonawróconySzaweł,którychcewynagradzać
swojąpracąkrzywdywyrządzoneDzakonnikomizakonniczkomwszystkim”
wczasach,gdynieokazywałrespektuichpowołaniu.Desiderosusmiałbyć
skromnymwkłademksiążęcegosługiwdziełofundacjinowegoklasztoru
imiałukazywaćnowoprzybyłymsiostrompewnądrogędoMiłościBożej.
ŻyczenieWilkowskiegospełniłosięwsposób,którypewnieprzewyższył
jegooczekiwania.Desiderosusstałsięwkolejnychdekadachiwiekachjedną
znajpopularniejszychksiążekwklasztorachżeńskichRzeczypospoliteji
jakpiszes.MałgorzataBorkowskajestdziśznajdowanyDwstaniekrańco-
wegozaczytanianiemalwewszystkichzbiorachbibliotecznychklasztornych
ipoklasztornych”
5
.Wizytatorzykonwentówzakonnychzalecali,byklasztorne
lektorkiczytałyDesiderosusapodczasposiłkówcałejwspólnoty,ażywoty
świątobliwychzakonnicwymieniajądziełowśródichulubionychlektur6.
3DesiderosusdrukowanybyłtrzykrotniezażyciaWilkowskiego(1589,1594,1599).Jeślinie
zaznaczonoinaczej,wszystkiecytatyzdziełabędąpochodzićzostatniegowydania,nadktórym
pisarzmógłsprawowaćautorskąkontrolę,czyliDesiderosusabościeżkadoMiłościBożejido
doskonałościżywotachrześcijańskiego.Dialogdziwnienabożnyiucieszny,zhiszpańskiegona
włoski,francuski,niemiecki,niderlandzkiiłacińskijęzyk,ateraznapolskinowoprzełożony,
A.Piotrkowczyk,Kraków1599,k.2r.
4Ibidem.Natentematzob.T.Bernatowicz,KościółiklasztorbenedyktynekwNieświeżu,
[w:]SztukaKresówWschodnich,t.2,red.J.K.ostrowski,oficynaWydawniczaText,Kraków
1996,s.127–129.
5M.Borkowska,TeatrwpolskichklasztorachżeńskichXVII–XIXwieku,DNaszaPrzeszłość”
1991,nr76,s.329.
6J.Gwioździk,KulturapismaiksiążkiwżeńskichklasztorachdawnejRzeczypospolitej
XVI–XVIIIwieku,WydawnictwoUniwersytetuŚląskiego,Katowice2015,s.101,140.