Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wkręgubadaczy
,krytykówiautorówprzekładuliterackiego
9
komparatystykajestwbadaniachnadbarokiemnietylkomożliwością,leczimperatywem
wynikającymznaturyprzedmiotu.[ł]Wperspektywiekomparatystycznej–iprzede
wszystkimwniej–wyłaniasięwciążposzukiwanykształtsyntezy5.
Zbiorowipierwszemu,wyznaczającemuKierunkidialogu
patronowałobrazJanaVermeeravanDelftprzedstawiającywaurzeciepłego,łagodnego
światładialogżołnierzazmłodąkobietą,która–pozostającwewnętrzudomu–[ł]
śledzinamapiewędrówkęswegorozmówcyisłuchaojegoprzygodachwdalekich
krajach.Słońcewpadająceprzezotwarteoknooświetlazarysylądówimórz,przy-
jaźnieotaczarozmawiającąparę.To,coopowiadażołnierz,budzinatwarzydziew-
czynyuśmiechzainteresowania,zaufaniaiotwartości.Zgodniezsugestiątytułowego
obrazutom[ł]przedstawiałkierunkidialogupolskiejliteraturyikulturyzliteratu-
ramiikulturamieuropejskimi.Zawartewnimrozprawyzmierzałydozrekonstruo-
wanianiektórychobszaróweuropejskiejDsiecikomunikacyjnej”;odtworzeniarozmów,
jakiePolacyXVIIwiekuprowadzilizEuropą–ichtonacjiiintensywności,zakre-
sówzgodyisprzeciwu.Celemtychustaleńmiałobyćokreślenieudziałunaszychautorów
wformowaniueuropejskiegobarokui–ostatecznie–rozpoznaniecechoryginalnych
barokupolskiego6.
Zgodnieztaksformułowanymizałożeniamidrugamonografiaobejmo-
wałastudiadotycząceSztukiprzekładudziełłacińskichipisanychinvulgari.
Zamieszczonewniejartykułyujawniłyróżnorodnefunkcjekulturoweilite-
rackiepatrymoniumłacińskiegowdobieporenesansowej.LekturaWulgaty
skłaniaładoparafrazowaniawanitatywnejKsięgiKoheleta,Pieśninadpie-
śniami,bliskiejtwórcomoaspiracjachmistycznych,orazKsięgiPsalmów,
otwartejnaosobistedoświadczeniaduchowe.Wśródstarożytnychdzieł
rzymskichnapierwszymplanieznalazłysiętragedieSeneki,przyswajane
wduchuneostoicyzmulipsjańskiego.Atrakcyjnadlaimitatorówbyłapoezja
neołacińska,zarównoreligijna:MaciejaKazimierzaSarbiewskiegoiJakuba
Pontana,jakiświeckaJohnaowena.Niektórzypisarze,np.Stanisław
HerakliuszLubomirski,przekładaliwłasneutworyłacińskie.Autotranslacje
dokumentujązderzeniaDświadomościłacińskiej”iDświadomościpolskiej”
oraznapięciamiędzysystemamiretorycznymiobujęzyków7.
BarokpolskiwobecEuropy.Sztukaprzekładu,Materiałymiędzynarodowejkonferencjinaukowej
wWarszawie,15–17września2003roku,red.A.Nowickia-Jeżowa,M.Prejs,współpracaK.Wierz-
bicka-Trwoga,T.Wierzchowski,WydawnictwoANTA,Warszawa2005.Publikacjęsponsorowała
FundacjanarzeczNaukiPolskiejiWydziałPolonistykiUW
.
5A.Nowicka-Jeżowa,BadaniaporównawczenadbarokiemwPolsce,[w:]Barokpolskiwobec
Europy.Kierunkidialoguł,s.25–26.
6Eadem,Myśliwstępneoprzekładziewliteraturzeikulturzebaroku,[w:]Barokpolski
wobecEuropy.Sztukaprzekładuł,s.9.
7NatentematB.Milewska-Waźbińska,Abunoeodemque,Kilkauwagoautoprzekładach
StanisławaHerakliuszaLubomirskiego,[w:]BarokpolskiwobecEuropy.Sztukaprzekładuł,
s.126–135.
