Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
AlinaNowicka-Jeżowa,MichałFijałkowski
badaczyliteraturyikulturynadróżnymizagadnieniamiporównawczymi,
awśródnichnadproblemamitranslatologicznymi.Pierwszymowocemprac,
przedstawianychsukcesywnienaforumseminariówikonferencji,byłtom
Przekładliteracki.Teoria–Historia–Współczesność,upamiętniającystulecie
urodzinJanaParandowskiego2.WSłowiewstępnymczytamy:
Przekładliterackiusytuowanyjestwprzestrzenidialogu.Wymagapokoryiintensyw-
nościsłuchania–ażdowcieleniasięwdzieło,któremówi.Nagradzajednaknarodzi-
namidziełanowego,którenietylkowzbogacaipomnażakulturęrodzimąsłuchacza,
aleteżpomagajejodnaleźćwłasnątożsamość[ł].Dialogtłumaczaidzieła,[ł]jakby
wysnutyzmarzeńhumanistówotekście-uobecnieniu,jestwnaszychczasachznakiem
sprzeciwuwobecwspółczesnejwieżyBabel.Tłumacze,którzyprzywołujądonowego
istnieniadziełowypowiadającedoświadczeniezamkniętewprzeszłościiwkręguobcej
mowy,niepracujądlawłasnejchwały,leczdlajednościkultury,zagrożonejrozprosze-
niem,chaosem,pomieszaniemjęzyków.
[ł]
Wkontekścietychrozprawzaznaczająsięzarównoaktualneuwarunkowaniaproble
-
matykitranslatologicznej,jakteżponadczasowaaktualnośćgłównychzagadnień,które
niezyskały–mimozmianyscenydyskusyjnejiaudytorium–ostatecznejodpowiedzi.
Dotycząoneprzekładujakotekstuliterackiegoijakotekstukultury;odnosząsiędo
natury,strukturyiwartościdziełatranslatorskiego.
oswoistościbytuliterackiegoprzekładustanowiaktywnośćtwórcyjakopośrednika
międzydziełemtłumaczonym(ikulturąmacierzystątegodzieła)aodbiorcaminależącymi
doinnejwspólnoty.[ł]Szczególnetozespoleniedziałańreceptywnych(zwróconych
kudziełu),kreatywnych(właściwychroliDdrugiegoautora”)iinterpretacyjnych(kie-
rującychsiękuodbiorcy)dokonujesięnapłaszczyźnietekstu–autonomicznegoprzed-
miotuartystycznego,jakteżnaobszarzedwóchkulturłączącychsięzasprawątłuma-
cza.Wsytuacjiprzekładuproceslekturowejkonkretyzacji,wyjątkowointensywny,nie
wygasawrazzpowstaniemwizjiuzupełniającejDniedookreślone”miejscastruktury,lecz
inspirujepowstanieutworunowegoioryginalnego.Tworzeniegojestwistociepróbą
konfrontacjiodrębnychtradycjijęzykowo-kulturowych.Strategialiterackaprzekładu:
zespółprzywołań,przekształceń,kompromisówiprzemilczeńwyrażaocenęmożliwości
współistnieniaiinterferencjiobcychsobiekultur3.
Kolejnymzapisemrozważańnadprzekłademliterackimbyłybliźniacze
monografie:BarokpolskiwobecEuropy.KierunkidialoguorazBarokpolski
wobecEuropy.Sztukaprzekładu4.Powstawałyonepodauspicjamikompa-
ratystykiizmierzałydozarysowaniaprojektusyntezypolskiegoseicenta,
opartejnaustaleniachporównawczych,jakoże
2Przekładliteracki.Teoria–Historia–Współczesność.MateriałyMiędzynarodowejKonferencji
NaukowejwstulecieurodzinJanaParandowskiego,UniwersytetWarszawski,23–25października
1995,red.A.Nowicka-Jeżowa,D.Tomaszewska,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1997.
3A.Nowicka-Jeżowa,Słowowstępne,[w:]Przekładliterackił,s.5–7.
4BarokpolskiwobecEuropy.Kierunkidialogu.Materiałymiędzynarodowejkonferencji
naukowejwRadziejowicach13–15maja2002roku,pracazbiorowapodredakcjąnaukową
A.Nowickiej-Jeżowej,redakcjatomuE.Bem-Wiśniewska,WydawnictwoANTA,Warszawa2003;
