Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
JADWIGAKITA-HuBER
raczej,jakjużwspominałam,zateoriądwóchkultur.Poprzezswojądzia-
łalnośćpedagogicznąinowyprzekładBibliipragnąłodśrodkaodnowić
judaizmwNiemczech.Nowyprzekładmiałmiećcharaktermisyjny(Bu-
ber)ibyćzarazemaktempolitycznym.Wobectrudnejsytuacjirodaków
Rosenzweigwidziałtylkojednowyjście:
Dzisiajwchodzimyalboraczejjesteśmyjużwnowejerzeprześladowań.Nie
możemytegozmienićanimy,aniżyczliwinamchrześcijanie.Musimyjednak
dążyćdotego,abyobecnaeraprześladowaństałasięrównieżerądysputreli-
gijnych,podobniejakwśredniowieczu,iżebyskończyłosięmilczenieostat-
nichstuleci(zaReichert1993:30).
Jakwiemy,drogataniebyłamożliwaanizażyciaRosenzweiga,anitym
bardziejpojegośmierci,kiedywładzęwNiemczechoddanonarodowym
socjalistom.
JeślichodziostronęjęzykowąnowegoprzekładuBiblii,byłaonapo-
równywanajedyniezjęzykiemMartinaHeideggera.Reichertpisze:
ZajedynypoważnyodpowiednikintencjiRosenzweigaiBubera-podobnie
radykalnywswychgermanizującychtendencjach,podobnienowatorskiipo-
dobniezorientowanynaetymologię-uznaćmożnajęzykHeideggera,który
próbowałufundowaćŚwięteWeseleduchajęzykagreckiegoiniemieckiego.
JęzykHeideggeraniebrzmimniejobconiżjęzykRosenzweigaiBubera,ma
jednaktęzaletę,żeniemożnagomierzyćinnymtekstem(Reichert1993:31).
IdeałemRosenzweigabyłotakieodnowieniejęzyka,jakiegoczterywie-
kiwcześniejdokonałLuter,chociaż-jakpokazujechoćbywielokrotnie
rewidowaneprzezBuberawydaniezroku1976-językoweinnowacje
zpierwszejwersjiprzekładunietylkonieweszłydoszerszegoobiegu,
leczwogóleniemiałyszansnaprzetrwanie35.
35Uważam,żemówiącoprzekładzieBuberaiRosenzweiga,należyuwzględniaćdwie
płaszczyzny:płaszczyznęideologiczną(filozoficzną,amożenawetpolityczną)ipłaszczyznę
językową.Przekładtenjestwpierwszejmierzeowocemżydowskiejmyślihermeneutycznej
ijegozasadysązrozumiałewkontekścietejmyśli.Trudniejnatomiastobronićgo,
mającprzedoczymajedyniewarstwęjęzykową,gdyżtekstjestwniektórychmiejscach
niedostępny.Jednakdlapewnejgrupyczytelników,którzynieznająjęzykahebrajskiego,
apragnąwejśćwstrukturyisemantykęTekstuPierwotnego,propozycjatajestniezmiernie
ważna,ponieważpozwalaniejakousłyszećteksthebrajskiegooryginału.Ponadtopewne
rozwiązaniatranslatorskiewynikająpoprostustąd,żetłumaczepostępowalikonsekwentnie,
łączącwmiaręmożliwościteorięzpraktyką.Innegowyborudokonałnp.WalterBenjamin,
którywprzekładachwierszyBaudelaire’aniekierowałsięzasadami,jakiesformułował
wsławnymartykuleDieAufgabedesÜbersetzers;por.takżeMoses1987b:73-100.
