Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROLAIFUNKCJEPARATEKSTU
30
otyleJanaUnuk,należącaprzecieżdostworzonejprzezRozkężtefanszkoły,
doskonalącjejwzorzeciuwzględniającwcześniejszy—TinegoDebeljaka,po-
sługujesięwarsztatemliteraturoznawczym,ajejwypowiedźuwzględniawpełni
perspektywępolską.Na25stronachwywodurekonstruujesylwetkętwórcząMi-
łoszawrazzelementamibiograficznymiiinterpretacjąosadzonąwkontekstach:
artystycznym,psychologicznymifilozoficznym.Tymsamymprzekładrozumie
jakolustro,wktórymodbijasięoryginał,ajegocelemjestpoznanieobcego
nadrodzeprzeniesieniasięwkulturęwyjściowązapośrednictwemdrugiego
języka.Posłowiejakozwieńczeniedziałańtłumaczawyrażazapomocąprzyjętej
retoryki(tu:historycznoliterackiej)jegokoncepcjęprzekładu.JanaUnuknajwy-
raźniejspośródtłumaczyliteraturypolskiejprzenosi—parafrazującFriedricha
Schleiermachera23—czytelnikasłoweńskiegodokulturyoryginału.Odpowie-
dzinapytanie,czyjednocześnieprzenosiautoradokulturyprzyjmującej,należy
szukaćwanaliziekonkretnychrozwiązańtranslatorycznych,cowykraczapoza
tematniniejszegoartykułu.Napewnotakieprzeniesienienastąpiłozapomocą
innegomediumjęzykowego,costanowijedynieczęśćskomplikowanegopro-
cesuekwiwalencji.Sądzącpostanowiskuwyrażonymwposłowiu,zależność
przekładuodoryginałustanowidlatłumaczkiniepodważalnąkonieczność,
zczegowynika,żepodstawowąprzyczynątłumaczeniajestciekawośćobcego,
odkrywanienieznanegoiodnajdywanienobcegowsobie”24.
Osobnymświadectwemrecepcjiobcejliteraturyzapośrednictwemparateks-
tówjestwydanyw2009rokuwprzekładzieTinegoDebeljakatomikwierszy
KazimierzaWierzyńskiegopt.Laurolimpijskiz1927roku,nagrodzonyzłotym
medalemnaIgrzyskachOlimpijskichwAmsterdamiew1928roku.Przykładten
zamykaklamrąrozważanianadposłowiemwsłoweńskichprzekładachlitera-
turyobcejwperspektywiekoncepcjiprzekładu,jakrównieżdziejówtłumaczeń
literaturypolskiejnajęzyksłoweński.Wsłoweńskiejkulturzeliterackiejodro-
mantyzmuszczególnąrolęodgrywałyprzekładyliteraturypolskiej.Świadomość
krytycznoliterackasłoweńskichtłumaczyniewątpliwiewzrosła—jakpisze
NikolajJež—wokresiemiędzywojennymdziękimożliwościpodjęciaprzez
nichstudiówwPolsce—wStudiumSłowiańskimUniwersytetuJagiellońskiego,
ocoszczególniedbałVojslavMolé,Słoweniec,profesortegouniwersytetu25.
TineDebeljakrozpocząłstudiawKrakowiew1929roku,aRozkażtefanuzys-
kałarocznestypendiumwrokuakademickim1938/1939.Ichprzygotowanie
23Por.F.Schleiermacher,1977:HermeneutikundKritik.FrankfurtamMain,Manfred
Frank.
24Por.A.Berman,1998:L
)épreuvedel)étranger…
25Por.N.Jež,2009:Lovorovveneczmageinźalostzmagoslavija.W:K.Wierzyński:Olim-
pijskivenec.PrevodinuvodTineDebeljak.N.Jež,ur.;R.żvent:Gradivozabibliografo
TinetaDebeljaka.żkofaLoka,Muzejskodrużtvo:KnjižnicaIvanaTavćarja,s.73—98.
