Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wposzukiwaniu(u)traconychzaświatów
Barańczakwmoimodczuciupozostajenapoziomieaspektuspo-
łecznegowiary,istnieniasamegoBogainieśmiertelnejduszy79.
NawiązaniadopoezjiBarańczakawtwórczościnajnowszejsąoczy-
wiścieniezwyklepopularne-zpewnościąniezawszezamierzone-
przedewszystkimwsytuacjachlirycznych,wktórychnajważniejszą
rolęodgrywajęzyk,asprawyreligijnościiduchowościsąpłynnie
wplatanewdyskurscodzienności.
Jakjednakodróżnićodsiebieteniejednolitesposobyrealizacji
tematuzaświatów,opierającsięnaczymświęcejniżtylkonaintuicji
interpretatora?Podejmowanojużlicznepróbynakreśleniaramme-
tafizycznościdziełobutwórców,jednakniewystarczyjedynieod-
tworzenieświatopogląduautoratekstuczyoglądogólnegonastro-
juspołecznegoipoetykidanegookresuhistorycznoliterackiego80.
79oczywiściejesttojedyniepowierzchownaobserwacja,książkaniedotyczy
porównaniakwestiireligijnościwpoezjiMiłoszaiBarańczaka,tozagadnie-
niewtwórczościobupoetówdoczekałosięjużlicznychopracowań.Niedo
końcazgadzamsięzrozróżnieniemdokonanymprzezA.vanNieukerkena,
którywswojejksiążceodróżniapoezjęmetafizycznąodpoetykiepifanii,
zaznaczającjednocześnie,żejesttojegowłasnaklasyfikacjaiżepoetykę
epifaniimożnawłaściwiezaliczyćdokategoriipoezjimetafizycznej,gdyż
stanowijedyniejednązjejodmian-sątoróżnesposobyprzeżywaniawięzi
ztranscendencją.Zob.A.vanNieukerken:Ironicznykonceptyzm:nowo-
czesnapolskapoezjametafzycznawkontekścieanglosaskiegomodernizmu.
Kraków1998.MoimzdaniemzarównoMiłosz,jakiBarańczakreprezentują
wposzczególnychwierszachobanurty,dodałabymdoniegotakżetrzecinurt-
opartynaposzukiwaniuibrakupewnościcodoistnieniaBoga.Barańczak
jednak,zgodniezprzyświecającąmupoezjąmetafizycznąangielskiegobaroku,
skupiaswąpisarskąuwagęnaformietekstu,koncepcie,zagadce,podczas
gdypoezjaMiłoszaniestawiawyzwańjedynieprzedodbiorcą,jestciągłym
zadawaniempytańsamemusobie.
80Z.Zarębianka:Poezjawymiarusanctum.Kamieńska,Jankowski,Twardowski.
Lublin1992.Autorkapisałaoniebezpieczeństwachwynikającychztakiego
zawężeniaizaproponowałapojemniejsządefinicjępoezjireligijnej,przyjedno-
czesnymzaznaczeniu,żezbytszerokieujęcieproblemusprawi,iżjakoreligijną
możnabyzakwalifikowaćcałątwórczośćpoetycką:nPułapkąmożebyćjed-
nakrównieżzbytszerokierozumienieterminu«poezjareligijna».Przytakim
szerokimujęciucałąwielkąpoezjęmożnabyuznaćzasztukęreligijnąnamocy
40
