Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HoloceńskiezmianystrukturyantropologicznejAfryki
Zasięgodmianyczarnejwholocenie
23
DlawłaściwegozrozumieniaprzemianstrukturyantropologicznejAfryki
naprzestrzeniholocenuniezbędnejestspojrzenienaCzarnyLąd
zszerszejperspektywy,zarównowczasie,jakiwprzestrzeni.Dlatego
teżmusimynapoczątekprzyjrzećsięrozmieszczeniucałościczarnej
odmianywkońcuplejstocenu.Bezznajomościwspółczesnegoidawnego
rozmieszczeniaposzczególnychformludzkichniemożliwejestbowiem
mówienieozmiennościnaszegogatunkuwczasieiwprzestrzeni.
Oprzemysiętunatrzechróżnychmodelach,którechoćróżneodsiebie,
korzystająztejsamej,geograficznejkoncepcjirasy.
Zakończenieostatniejepokilodowcowejuruchomiłowielezmian
wrozmieszczeniuludnościświata.Początkowowiązałysięoneze
zmianamiśrodowiskowymistanowiącymijedenzgłównychnapędów
migracji,wkolejnychtysiącleciachwywoływałyjezmianykulturowe,
takiejakupowszechnianienowychtechnologiinarzędziowychoraz
pojawieniesięgospodarkiwytwórczej-rolnictwa,anastępnieho-
dowlizwierząt.Spowodowałyoneprzemianydemograficzne,które
przyspieszyływypieraniestarszychmorfotypówczłowieka,reprezen-
tującychprzedewszystkimformysłabozdyferencjowaneodmianowo
(takzwaneprotomorficzne).Starszeewolucyjnietypy,określanejako
archimorficzne,byłystopniowozastępowaneprzezmezomorfy,ate
zkolei-przeztypyneomorficzne.Procesytepotwierdzanedla
wszystkichtrzechWielkichOdmian(wielkichras),awięctakżedla
odmianyczarnej.Szczegółowaichanalizajestobecnie,zewzględuna
zarzucenieklasycznychtechnikbadawczychwantropologii,niemoż-
liwadoprzeprowadzenia.Możemyjedyniepróbowaćwdużymprzy-
bliżeniuopisaćzachodzącewholoceniezmiany.Dotyczytozwłaszcza
pierwszejpołowyomawianegoprzeznasokresu.
Kryzysklasycznejantropologii,którywdużymstopniuwynika
ztraumydrugiejwojnyświatowejiupadkuerykolonializmu,sprawił,
żeokresjejnajbujniejszegorozkwitu,tojestlata50.-70.ubiegłego
stulecia,byłjednocześnieokresemjejschyłku.Niezdołanowzwiązku
ztymopracowaćjednolitegopodejściawzakresieopisuianalizy
zmiennościwewnątrzgatunkowejczłowieka(zróżnicowaniarasowe-