Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
8
domo,naczymmiałabypolegaćowainność,aniteż,cosprawiło,żemargi-
nalnekiedyśzjawiskanabrałyobecniepierwszoplanowegoznaczenia.Innymi
słowy,odnieśćmożnawrażenie,żedzisiejszasocjologianapotykaswoistąba-
rieręintelektualnąprzywyjaśnianiuzmianzachodzącychwewspółczesnym
świecie_niezależnieodtego,czyzmianytesąujmowanewkategoriachroz-
wojuczykryzysu,ichopissprowadzasiędowskazanianaczynniki,które
istniałyodzawszelubprzynajmniejoddawna,coniepomagawzrozu-
mieniu,naczymmiałabypolegaćtanowajakośćrzeczywistości,wktórejprzy-
szłonamżyć.
Wszczególnościzaś,niepozwalaodpowiedziećnapytanie,czyrzeczywiś-
ciemamydoczynieniazprzejściemponowoczesnym,czyteżjedyniezdoj-
rzewaniemtrendówrozwojowychcharakterystycznychdlanowoczesnegotypu
społeczeństwa.Nicwięcdziwnego,żewiększośćautorówstarasięunikaćjed-
noznacznejodpowiedzinatopytanie,anawetsamegojegostawiania,ograni-
czającsiędoeksplorowaniaposzczególnych,zidentyfikowanychprzezwspół-
czesnychklasyków,procesówbądŹmechanizmów.Wefekcie,jesteśmyświad-
kamipojawianiasiękolejnychmódnabadanieatospołeczeństwaobywatel-
skiego,atozaufaniaspołecznego,atotożsamości,atosieci,którychtopojęć
niewiążeżadnanadrzędnateorialubchoćbyogólniejszawizjadokonujących
sięprzemian.
Jesttotymbardziejzaskakujące,żesocjologiapowstawałajakointelektu-
alnareakcjanazmianyspołecznewywołaneprzejściemmodernizacyjnymiwy-
pracowanyprzezklasykówpodstawowyzestawpojęć,nadającyjejstatusod-
rębnejdyscypliny,miałzazadaniezmianytechwytaćiwyjaśniaćwporządku
teoretycznymwłaśnie,anietylkoczystoopisowym.UŹródełspołeczeństwa
nowoczesnegoleżałopojawieniesię,anastępnieupowszechnienienowych,
całkowicieodmiennych_nieprawomocnych,jakokreślałtoWeber_dzia-
łańspołecznych,aniedojrzewanieczywypełnianiesiętrendówstanowiących
elementpoprzedzającegogospołeczeństwatradycyjnego.Oznaczałoto,żeprze-
mianyspołecznemającharakternieciągłyiskokowy;żeniestanowiąrealiza-
cjilogikirozwoju,akolejnewcieleniaładuspołecznegoniesąprostąkonty-
nuacją_nawyższympoziomiezłożoności_ładupoprzedniego.
Klasycysocjologii,tacyjakDurkheim,Simmel,TönniesczyWeber,wy-
chodzilizzałożenia,żejeśliniedasięwskazaćrządzącejprzemianamilogiki
następstwa,tojedynąmożliwościązrozumieniarelacjimiędzyodmiennymi
formamiorganizacjispołecznejjestuchwyceniemechanizmu_lubmechaniz-
mów,którejegenerująiodtwarzająwprocesiehistorycznym.Towłaśniepo-
szukiwanietakichuniwersalnychmechanizmów,którychdziałaniedokonuje
sięwrozmaitychkontekstachorazwinterakcjizodmiennymiczynnikami,
dającwefekcieróżneformyładuspołecznego,miałobyćpodstawowymzada-
niemsocjologii.Każdyzprzywoływanychwyżejautorówpróbowałwskazać
