Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
pewneogólniejszeczynnikileżąceupodłożagenerowaniaorazpodtrzymywa-
niakoordynacjidziałań,traktującprzejściemodernizacyjnejakowydarze-
niehistoryczne,anierealizacjękoniecznościdziejowejlubkolejnyszczebel
wrozwojuludzkości.Każdyznichteżpodkreślał,żewiążesięonozezmianą
relatywnejwagiczynnikówintegrującychludzkiedziałania,aniezzastąpie-
niemjednychprzezdrugie.
Innymisłowy,upodstawsocjologiiległodążeniedostworzeniaogólnej
teoriitakichmechanizmówkoordynacjiiintegracjiludzkichdziałań_wszak
towłaśniestanowiistotętego,conazywamyspołeczeństwem_któreodnaleŹć
możnabyłobyupodłożawszystkichhistorycznychwcieleńprocesówuspo-
łecznienia.Stądteż,gdyprzystępowałyśmydowłasnejanalizydokonujących
sięwspółcześnieprzemian,wydawałonamsię,żewystarczypowrócićdokla-
sycznychidziśprawiejużzapomnianychpojęćsocjologii_takichchoćbyjak
więŹspołeczna,uspołecznienie,działaniaspołeczne_byzaichpomocąmóc
uporządkowaćrosnącylawinowozbióropisówwspółczesnegospołeczeństwa,
azarazemrozstrzygnąćpostawionenawstępiepytanie,czymamydoczynie-
niazwyłanianiemsięnowejjegoformy,czyteżjedyniezdojrzewaniemcech
charakterystycznychdlanowoczesności.Rychłojednakokazałosię,żezabieg
takijestutrudniony,aczasamistajesięwręczniebezpieczniezawodny,zkilku
conajmniejpowodów.
Popierwsze,pojęciaowe,wszedłszywobiegcodziennegodyskursusocjo-
logicznego,takdydaktycznego,jakiteoretycznegoorazbadawczego,uległy
banalizacji,stałysięcliché,oryginalnatreśćktórychuległacałkowitemuza-
pomnieniu.Mamywrażenie,żestanowiąoneobecnienietyleczęśćparadyg-
matu,ileswoistyzbiórstereotypówmyśleniasocjologicznego:nietylkonie
generująhipotez,ideiczyeksperymentów,aleniejakokonserwująmyślenie,
sprzyjającjegostagnacji.Innymisłowy,wyrobiliśmywsobienawykreago-
wanianabrzmieniesłów,porzucającnawykzastanawianiasięnadichtreścią.
Toprawda,żejużLocketwierdził,żespołeczeństwowpływanajednost-
kę_alecowłaściwietwierdził?Ojakichmechanizmachwpływumówił?Ico
rozumiałprzezspołeczeństwo?Aprzedewszystkim,cotoznaczydziś,żespo-
łeczeństwowpływanajednostkę?
Tymsamym,podrugie,pewneklasycznesformułowania_bezktórychnie
sposóbsięobejśćwteoretycznymdyskursiesocjologii_majądarusypiania
potencjalnegoodbiorcy:wystarczyużyćpojęcia,naprzykładanomia,bykażde-
musięwydawało,żewie,ocoautorowichodziibyzacząłsięprześlizgiwaćnad
tekstem.Wtejsytuacjipróbaodwołaniasiędotegotypupojęć,jakodonarzędzi
formułowaniateznowych,bardzoczęstozawodzi,ponieważsłuchaczemają
tendencjędowpadaniawutartetory,uruchamianiagotowychskryptów,niesły-
szenia.Wielokrotniewtrakciepracnadtąksiążkąsamełapałyśmysięnatym,
że_bytakrzec_spodpióra(zklawiatury)wypływająnamgotoweformuły,
9