Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
DariuszSłapek
powodudojakiejśrefleksji2.Dałaonaosobieznaćchoćbywówczas,gdy,
jaksiętylkopozorniewydawało,zbawiennydlaludzkościInternetwy-
kreowałcyberprzemoc,wtymtakflwysublimowane”formyjejuprawia-
niajakstalking,flaming,trolling,grooming,phishing,spoofngetc.3
JednocześnieXX/XXIw.niosącyzwycięstwo,dominację,anawet
przykładyeksportuzachodnioeuropejskiejdemokracji,stałsięnadto
wrażliwynapunkcieszerokopojmowanejwolności,swobódobywatel-
skich,równości,równouprawnienia,tolerancji,suwerennościisprawie-
dliwości,któreuznanozapowszechnieobowiązującenormyiniemal
uniwersalnestandardy.Problemwtym,żeniewszyscywłaściwiejepoj-
mująiwpraktyceżycia(nietylkopublicznego)dokonujesięprostych,
rzecmożnawręczwulgarnych,nadinterpretacjimożliwościkorzystania
ztychmodelowychnormiwartościbądźsięichnadużywa,np.wimię
zasady,żewszystkojestdozwolone,coniezostałowyraźnieprawemza-
bronione.AlejużrzymskiprawnikPauluszwracałuwagę,żeniewszyst-
ko,conawetprawemdozwolone,jestuczciweietyczne(Nonomnequod
licethonestumest–D.50,17,144pr.),anajdokładniejszestosowanieprawa
możezkoleiprowadzićdoniesprawiedliwościikrzywdy(Summumius
summainiuriam.in.Cic.Deof.1,10)4.Innymisłowy,niekiedyspotykamy
sięznadużywaniemwolności,choćprzemocrodzisiętakżewtedy,gdy
pojawiasięniemalnajdrobniejszanawetpróbaograniczaniaautonomii5.
Powyższeuwaginiestanowiąoczywiściepełnejdiagnozyzjawiska,
botaknaprawdęwsposóbniemalencyklopedycznypróbująonejedy-
niepokazać,coflnowego”wsferzeprzemocy(wzakresiejejform,narzę-
dziiśrodków,wpewnymstopniutakżestosunkudoniej)przyniósłwiek
XXirozpoczynającesiękolejnestulecie.Zpewnościąwynikaznich,że
przemocstanowikategorięhistoryczną(oilenieprzeceniaćwrolisiły
sprawczejagresji,tejczęścinaturyludzkiej,którąbezradniwobecpojmo-
waniajejbiologicznejgenezyhumaniścibezpieczniedlasiebienazywają
owąflciemnąstroną”),zmiennąuwarunkowanąsplotemtakwieluczyn-
2Zjawiskoniemawyłącznienaturytabloidalnej.Fenomenemwysokiejkultury,pew-
nienietylkowłaściwymdlaXXw.,stałasięestetyzacjaprzemocy,nadreprezentatywnej
wliteraturze,teatrzeifilmie.Por.np.Black1991;Lynn1979,133–143.
3Li,Cross,Smith2012;Sharif2010;Spitberg,Cupach2003,345–375;Siemaszko2010,
45–80.PozacyberprzestrzeniąchorobąXXIw.stajesiętakżemobbing,por.np.Zapf,Ley-
mann1996.Patrzteż:Hirigoyen,2002.
4Np.Kuryłowicz2011,22–24.
5Hüppauf1997,12,przemocbywalegitymizowanaiusprawiedliwiana,gdyjestod-
powiedziąnaopresję.Wówczasrodzisięwobecniejambiwalencja,zwłaszczażewyraź-
nieemancypujesięonazesferyrytuałuireligii,wchodziwsferępolityki,instytucjispo-
łecznychidlategouwalniasięodkonwencjonalnychograniczeńorazocenmoralnych.Por.
opinieGirard1972.
