Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
19
Hohenzollern(1770-1836),bratanicaFryderykaWielkiego.Takbliskiepokre-
wieństwozpruskąrodzinąpanującąmiałowpływnakoncepcjepolityczneispo-
sóbprowadzeniapolitykiprzezFerdynandaRadziwiłła,atakżenasposób,wjaki
jegoosobępostrzegałaopiniapubliczna.
FerdynandRadziwiłłprzyszedłnaświatwBerlinie16października
1834roku.Jegorodzice,Bogusław(1809-1873)iLeontynazksiążątClaryet
Aldringen(1811-1890),byligłębokowierzącymikatolikami,otaczającymisię
wybitnymiosobistościamizkręguultramontańskiego.Obydwojeangażowalisię
wdziałalnośćkatolikówświeckichBerlina.Aktywniewspółuczestniczyliwzakła-
daniukatolickichstowarzyszeńopiekującychsięnajbardziejpotrzebującymi
warstwamispołeczeństwa.KonsekwencjąbyłoprzywiązaniedoKościołakato-
lickiegowyraźniewidocznewdziałalnościpublicznejichsyna.
WychowanieiwykształcenieFerdynandaRadziwiłłanieodbiegałyodtego,
wjakisposóbedukowanoarystokratycznąmłodzież.Jegopierwszymnauczy-
cielemiwychowawcąbyłpochodzącyzGalicjiFeliksPodlewski
3
,doktórego
zadańnależałoprzygotowanieuczniadorozpoczęcianaukigimnazjalnej,zadba-
nieojegoedukacjęsocjalną,wychowaniewkulturzepolskiejikatolickiejoraz
przygotowaniegodoobjęciadziedzictwarodowego.Wmetodachwychowaw-
czychPodlewskiegowidocznewpływyJohannaPestalozziego,jakchoćby
stosowanienaukiwielotorowejprzezzabawę,nacisknazajęciaruchoweiogól-
norozwojoweczywykorzystywaniewedukacjinaturalnychtalentówucznia.
PodstawowymzadaniemPodlewskiegobyłojednakprzekazanieswoimwycho-
wankom-bouczyłonnietylkoFerdynandaRadziwiłła,aletakżewszystkich
jegobraciikuzynów,synówWilhelma-świetnejznajomościjęzykapolskiego,
historii,literatury,kulturyigeografiiziempolskich.PonieważPodlewskibył
gorącympolskimpatriotą,zgodniezżyczeniemswoichpracodawcówzaszcze-
piłwF.RadziwillemiłośćdoPolskiorazpoczucieodpowiedzialnościzależące
wzaborachrosyjskimipruskimdobrarodoweizazamieszkującąjespołeczność.
Wlatach1850-1854FerdynandRadziwiłłuczęszczałdoGimnazjumFran-
cuskiegowBerlinie-elitarnejszkoły,gwarantującejgruntownewykształcenie
3FeliksPodlewski(1801-1897),prawnikipedagog.Studiowałfilozofię,literaturęiprawo
naUniwersytecieJagiellońskim,byłnauczycielemwLiceumKrzemienieckim.Odroku1833
mieszkałwBerlinie.ByłnauczycielemdzieciWilhelmaiBogusławaRadziwiłłów.Poustaniuobo-
wiązkówprowadziłkancelarięksiążątRadziwiłłów,dokońcażyciautrzymywałbliskiestosunki
zrodzinamiswoichpodopiecznych,A.Kontkiewicz,FeliksPodlewski,nauczycielLiceumśw.Anny
(1819-1821),wychowawcaRadziwiłłów,w:Nowodworekzpamięci.Uczniowie,absolwenciinauczy-
cielewewspomnieniach,biografachianegdotach:430latSzkółNowodworskich,oprac.W
.Strokow-
ski,Kraków2018,s.285-298.