Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oposiadanieKrakowa,celempodtrzymaniaideizwierzchnictwanajstar-
szegozrodu
18
.
Przerodzeniesięzasadyprawnejwdziałaniejużtylkoocharakterze
ideologicznymtocałyprocesprzystosowawczy,któryrozpocząłsięwlatach
osiemdziesiątychXIIw.itrwałzapewneprzezpierwszetrzydziesięciolecia
XIIIw.Niemożebyćmowyotym,że-jaksądziłS.Zachorowski-wpierw-
szychdziesiątkachXIIIw.,mimorozpadudzielnicowego,Polskawpoczuciu
dynastii,jakinarodutworzyławciążjednopaństwo,aczkolwiekpodzielone
naszeregjednostekadministracyjnych
19
.Wtejkwestiinależyzgodzićsię
zopinią,jakąwyrażawkilkuswoichpracachJanuszBieniak,którycezurę
nowejjakościustrojowejipolitycznejksięstwpolskichupatrujew1202r.,
kiedymożemymówićopowstawaniusamodzielnychksięstw,zprawem
dziedziczenianazasadachzwykłegoprawabliższościwramachpiastow-
skichliniigenealogicznych
20
.Zewnętrznym,aleistotnymtegoprzejawem
byłopojawieniesięodrębnychdzielnicowychmennicorazprzyjmowanie
wdokumentachnowej,związanejzdzielnicamitytulatury.PodkoniecXIIw.
pojawiłysięmenniceksiążątśląskichBolesławaWysokiegoiMieszkaPląto-
nogiego,atakżenaterenieWielkopolskiwłasnemonetybilisynowieMieszka
Starego-Odon,BolesławiMieszko
21
.SynowieBolesławaKrzywoustego,
atakżepotemwnukowieprzyjmowalitytułksięciaPolski-duxPoloniae,co
oznaczałojakieśdominiumnaterenieziempaństwapolskiego.Jużpodkoniec
XIIw.najpierwnaŚląsku,apotemtakżewinnychdzielnicachpojawiłysię
tytułyksiążęcepochodząceodnazwydzielnicy.Pierwszym,któryświadomie
isystematycznieużywałtytułuksięciaśląskiego(Zlesiedux,duxSlezie)był
HenrykBrodaty.Wkrótcepotempodobnąpraktykękancelaryjnązastosował
Konradmazowiecki(duxMazowie),wielkopolskiWładysławOdonic(dux
deKalis)orazinniksiążętapiastowskichlinii.Niepowinniśmymiećwątpli-
18
G.Labuda,Międzyprogramemzjednoczeniaadzieleniamonarchii,s.160.
19
S.Zachorowski,WiekXIIIIpanowanieWładysławaŁokietka,[w:]R.Grodecki,S.Za-
chorowski,DziejePolskiśredniowiecznej,t.I(doroku1333),Kraków1926,s.139.
20
Por.J.Bieniak,PolskaelitapolitycznaXIIw.,cz.I.Tłodziałalności,[w:]Społeczeństwo
Polskiśredniowiecznej,t.II,podred.S.Kuczyńskiego,Warszawa1982,s.60.
21
M.Gumowski,Zarysnumizmatykipolskiej,Łódź1952,s.36-38.
20
