Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
irealizacjąpotrzebspołecznych.Społecznościlokalne,uzyskującwwynikurefor-
myadministracyjnejautonomię,jednocześnieuzyskałymożliwośćwspółudziału
wsprawowaniuwładzy.Wtymkontekścieumiejscowićmożnakoncepcjęukładu
lokalnegoB.jałowieckiego,sformułowanąwlatachosiemdziesiątychiwskazują-
cąnapotencjalnemożliwościizasobytkwiącewtychformachzbiorowości.Ter-
min„układlokalny”
,nasuwającyskojarzeniazpojęciem„zespółlokalny”Floriana
Znanieckiego,oznaczający:„...pewneterytoriumpozostającewewładaniudanej
zbiorowości,którąłączypoczucietożsamościinaktórymzaspokajanesąpotrzeby
wzakresieżyciacodziennego”31,wyraźniewskazujenaodwróceniewtejkoncep-
cjitendencjidomakrostrukturalnegoujmowaniazjawiskiprocesów.Zwracaona
uwagęnawzajemnerelacjemiędzymakro-,mezo-imikrostrukturą.jakopewien
modelpozwalanaanalizowanieukładówlokalnychprzezpryzmatsposobówspra-
wowaniawładzyipolitycznejorganizacjipaństwa.Wtejperspektywiezdecentra-
lizowanysystemorganizacjipolitycznejstanowiwarunekkonieczny(choćniewy-
starczający)spójnegofunkcjonowaniaspołeczeństwa.Samorządlokalnyjestwięc
wzałożeniupłaszczyznąiośrodkiemobywatelskiegouczestnictwawewładzy,
którejjednązpodstawicelówjestrealizacjalokalnychpotrzebiinteresów.jako
demokratycznastrukturawładzypełnionfunkcjęnadzorczo-koordynującąnad
realizacjąiprzebiegieminicjatywlokalnych,pozwalającąnapogodzenieinteresów
indywidualnychzkoniecznościąrealizacjicelówipotrzebogólnospołecznych.
jegorolarozszerzasiętakżenasferęinicjowaniaorazplanowaniakierunków,spo-
sobówiprzebiegurozwojulokalnegodanejspołeczności32.Wkażdymzwymie-
nionychzakresówswejdziałalnościjeststrukturąwymagającąlegitymizacjize
stronyprzynajmniejczęściczłonkówspołeczności.Dynamikaspołecznaukładów
lokalnychmająca„swojeźródłowsystemachwartości,interesów,instytucjiiprze-
strzeni,któreznajdująswojeodzwierciedleniewpostawachspołecznychiodbijają
sięwróżnegotypuzachowaniachspołecznych”33,awięcbazującanaodbudowie
więziipoczuciawspólnotywobrębiedanejspołecznościlokalnejwrazzsyste-
mempolityczno-administracyjnym,ukazujerelacje„państwo–społecznościlo-
kalne”wkategoriach„centrum–peryferie”34.Takieujęciepozwalanadostrzeże-
nieiukazanieproblemuautonomiiipodmiotowościukładówlokalnychorazich
zależnościodszerszychstruktur,zawierającegosięwpytaniu:nailecentrumjest
31B.jałowiecki,Lokalizmarozwój.Szkiczsocjologiiukładówlokalnych,Warszawa1987,s.29.
32Szerzejnatentemat:j.j.Parysek,Rolasamorząduterytorialnegowrozwojulokalnym,[w:]
Podmiotowośćspołecznościlokalnych,red.R.Cichocki,Poznań1996,s.81–102orazj.Kida,Rozwój
lokalnyijegodeterminanty,[w:]Dynamikaświataspołecznego.Studiazsocjologiitransformacji.Do-
świadczenialokalne1989–1994,red.A.W
.lipiński,Rzeszów1996s.83–131.
33B.jałowiecki,Lokalizmarozwój,s.32.
34Winnymujęciuprezentowanymm.in.przezK.Frysztackiego,obatewymiaryfunkcjonowa-
niaspołecznościlokalnychmogąstanowićpodstawęrozwiązywaniaproblemówspołecznychpoja-
wiającychsięwjejobrębie:K.Frysztacki,Dynamikaspołecznościlokalnych,s.105–111.
17
