Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tradycjijakopodstawykształtowaniaspołecznościinowychstrukturspołecznych.
Zanikowiznaczeniatradycjiwsferzepublicznejtowarzyszymarginalizacja,ogra-
niczenie,czywreszcietakżezanikznaczeniatradycjijakopodstawowegobudulca
tożsamościgrupowej.„Marginalizacjętradycji”zakładaprzejściowaformaspo-
łecznościlokalnej,wktórejtradycjanieokreślaanicelów,anistrukturygrupy.
Zaczynaprzytymfunkcjonowaćpozasferąpubliczną.Wyróżnianesąponadto
dwainnetypyspołecznościlokalnej.Pierwszy,wktórympodejściedotradycjima
charakterwybiórczy,sprowadzającysiędojejwykorzystaniazazwyczajwjednej
aktywnościspołecznej,np.podtrzymywaniefolkloru.Drugi,stanowiącyformę,
wktórejuświadomieniutradycjitowarzyszyjejwykorzystaniejedyniewsferze
publicznejdokształtowaniastrukturyinstytucjonalnejicelówgrupy,aleniejej
odrębności.
Przedstawionąpowyżejwzarysieproblematykęspołecznościlokalnej,która
odnosisiędomożliwościrealizacjiwjejramachideipodmiotowościisamorząd-
ności,jakopodstawrozwojujejsamej,aletakżecałegokraju,tkwiącychwjejza-
sobachpolitycznych,gospodarczych,kulturowych,możnauznaćzakontynuację
nurtufunkcjonalno-strukturalnegoijakotakąniejedynąwewspółczesnychbada-
niachnadspołecznościąlokalną.
Badanianadspołecznościamilokalnymiprowadzonesątakżewramachnur-
tuekologicznego41,wyraźnieinspirowanerozważaniamiF.Znanieckiegonad
przestrzeniąjakowartością.Zainteresowaniaprzestrzeniąspołecznąmiastiwsi
koncentrująsięwokółproblematykijejstrukturyzacji:tworzeniaobszarównatu-
ralnych,sfer,dzielnic,ujmowanejdynamicznie.Przestrzeń,wktórejzawierasię
życiespołecznościlokalnej,stajesiępłaszczyznąwspółdeterminującąpowstanie
iprzebiegfaktów,procesówizjawiskspołecznychpoprzezto,iżjestonaspołecznie
wytwarzanaiwartościowana.Odtwarzanieprzestrzennych„mapmentalnych”42,
funkcjonującychwumysłachjejużytkownikówijednocześnieokreślającychich
pozycjęekologiczną,pozwalanaukazanierzeczywistychprocesówsegregacji
społecznej,atymsamymcechipodstawkształtowaniasięnp.społecznościlokal-
nychfunkcjonującychwobrębiedzielnicyczyosiedla.Wobrębietegonurtupro-
wadzonesątakżebadanianadproblemamispołecznymiwposzczególnychspo-
łecznościach(zjawiskaminietylkozgodniezdotychczasowąwykładniąnaukową
traktowanymijakoproblemspołeczny,aletakżewtakisposóbdefiniowanymi
przezczłonkówdanejspołeczności).Związanesąonegłówniezezjawiskamipa-
tologicznymiiichprzestrzennymrozmieszczeniem,zarównowklasycznymrozu-
mieniu(jakozjawisknp.alkoholizmuczynarkomanii),jakiwznaczeniuzdegra-
41PrzykładytegotypubadańzawierapozycjaSzkołachicagowskawsocjologii.Tradycjamyśli
społecznejiwymogiwspółczesnejsocjologiiempirycznej,red.K.Wódz,K.Czekaj,Katowice–Warsza-
wa1992.
42Por.A.Bartoszek,l.A.Gruszczyński,M.S.Szczepański,Miastoimieszkaniewspołecznejświa-
domości.KatowiczanieoKatowicach,Katowice1997.
20
